نوفهم سازی عمل تربیتی: روایتی از سفر تربیتی معلمِ اکنون، فراگیر گذشته و متخصص برنامه درسی آینده | ||
| پژوهشهای آموزش و یادگیری | ||
| مقاله 9، دوره 20، شماره 1 - شماره پیاپی 37، آذر 1402، صفحه 113-131 اصل مقاله (761.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/tlr.2023.18092.1476 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه سادات بیطرفان1؛ مرضیه دهقانی* 2؛ رضوان حکیم زاده2؛ رضا محمدی چابکی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری برنامهریزی درسی، گروه روش‌ها و برنامه‌های درسی و آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم-تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه روش‌ها و برنامه‌های درسی و آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علومتربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه رهبری و توسعۀ آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علومتربیتی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف پژوهش حاضر، شرح و توصیف سفر تربیتی نویسندۀ اول پژوهش در متن برنامهدرسی، در مقام فراگیر گذشته، معلم اکنون و متخصص برنامهدرسی آینده، و نوفهمسازی عمل تربیتی معلم بر مبنای استعارۀ تربیتی سفر است. طرح پژوهش حاضر از نوع کیفی است و بهلحاظ روش نیز در دستۀ تحقیقات روایی قرار میگیرد. روش کلی کار نیز بدین صورت است که نویسندۀ اول پژوهش، خود را بهمثابه معلم و درواقع، سوژهای برای تحلیل، مورد دروننگری عمیق قرار داده و روایت شخصی خود از پدیدۀ مورد نظر (در اینجا برنامهدرسی) را در قالب سبک روایی «خودمردمنگاری» ارائه کرده و سپس، جهت اعتبار بخشیدن به روایت خود، از روایت سه معلم دیگر، که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند (ترجیحی ملاکمحور) انتخاب شدهاند، در کنار روایت خود، استفاده نموده است. فرآیند اصلی استخراج مفاهیم و مضامین کلیدی نیز، با استفاده از روش هفت مرحلهای کلایزی (1987) انجام شده است. یافتههای پژوهش حاکی از ضرورت چرخش تئوری و عمل برنامهدرسی و باز تعریف مؤلفههای برنامهدرسی از ساده به پیچیده و از کمی به کیفی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روایتپژوهی؛ خودمردمنگاری؛ هویت معلمی؛ برنامهدرسی تجربه‌شده | ||
| مراجع | ||
|
1- فتحیواجارگاه، کوروش (1395). برنامهدرسی بهسوی هویتهای جدید؛ شرحی بر نظریات معاصر برنامهدرسی. جلد اول. تهران: آییژ.
2- قادری، مصطفی (1394). تحلیل تاریخی «Currere» به معنای گذر زندگینامهای در آثار نوفهمگرایی. پژوهشنامۀ مبانی تعلیم و تربیت، 5 (2): 61-44.
3- Connelly, F.M.; Clandinin, D.J. (1988). Teachers as curriculum planners. New York: Teachers College Press.
4- موسوی، صادق؛ رادمهر، علی (1396). اندیشمندان مطالعات برنامهدرسی. تهران: آوای نور.
5- Connelly, F.M.; Clandinin, D.J. (2000). Stories to Live By: Narrative Understandings of School Reform. Curriculum Inquiry, 28 (2): 149-164.
6- هاشمیان، سیدمحمدحسین؛ ذوالفقاری، سیدمحمد (1398). اتواتنوگرافی به مثابه روش پژوهش. دین و سیاست فرهنگی، 6 (13): 33-54.
7- گولیون، جسیکا اسمارت (1399). نگارش مردمنگاری. (منیژه مقصودی و سعدیه صالحی، مترجمان). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8- Lakoff, G.; Turner, M. (1989). More than Cool Reason: A Filed Guide to Poetic Metaphor. Chicago: University of Chicago Press.
9- محمدیچابکی، رضا؛ وجدانی، فاطمه؛ بیطرفان، فاطمه سادات (1399). استعارۀ تربیتی سفر. علومتربیتی از دیدگاه اسلام، 8 (14): 145-160.
10- حیدرینقدعلی، ژیلا؛ عطاران، محمد؛ حاجیحسیننژاد، غلامرضا (1392). تجربههای دوران تحصیل و شکلگیری هویت حرفهای معلم: پژوهشی خودمردمنگارانه. پژوهشهای انسانشناسی ایران، 3 (1): 7-28.
11- Wall, S. (2006). An Autoethnography: on learning about Autoethnography. International Journal of Qualitative Methods, 5 (2): 1-12.
12- Brown, P.N. (2020). Shaking my practice: Navigating Curriculum, Aesthetic and Social Curiosity. (Doctor of Phylosophy in Education). Newzealand: The University of Canterbury.
13- قنبری، مهدی؛ الماسی، لیلا (1396). توصیفی از معلم شدن من: خودمردمنگاری یک دانشآموخته دانشگاه فرهنگیان. تدریسپژوهی، 5 (4): 71-97.
14- فراستخواه، مقصود (1392). کیفیت برنامهدرسی در آموزش دانشگاهی با رویکردی پدیدارشناسانه: چارچوبی برآمده از خودمردمنگاری. مطالعات برنامهدرسی آموزش عالی، 4 (8): 41-54.
15- Craig, C.J.; You, J.; Oh, S. (2017). Pedagogy through the Pearl Metaphor: Teaching as a Process of Ongoing Refinement. Journal of Curriculum Studies, 49 (6): 757-781.
16- Craig, C.J. (2012). “Butterfly under a Pin”: An Emergent Teacher Image amid Mandated Curriculum Reform. Journal of Educational Research, 105: 90-101.
17- سبحانینژاد، مهدی؛ خاریآرانی، مجید؛ برخوردار، رسول (1399). روایتپژوهی فرهنگ یادگیری کودکان در مدرسه با توجه به نیاز ویژه. پژوهشهای آموزش و یادگیری، 17 (1): 35-47.
18- میرگل، احمد؛ کشتیآرای، نرگس؛ سعادتمند، زهره (1401). واکاوی گفتمان یادگیری در پداگوژی انتقادی با تأکید بر آراء پائولو فریره. پژوهشهای آموزش و یادگیری، 19 (1): 117-142.
19- Colaizzi, P. (1987). Psychological research as the phenomenologist views it. In: King RVM, editor. Existential phenomenological alternatives for psychology. New York: Oxford University Press.
20- پتراش، جک (1397). آشنایی با رویکرد والدورف؛ آموزش از درون به بیرون، با اشاراتی به توصیههای دینی. (احمد عزتیپرور، مترجم). قم: ملورین.
21- Connelly, F.M.; Clandinin, D.J. (1990). Stories of Experience and Narrative Inquiry. Educational Researcher, 19 (5): 2-14.
22- Saleh, M. (2021). "We Need a New Story to Guide Us": Towards a Curriculum of Rahma. Curriculum Inquiry, 51 (2): 210-228.
23- شیرکرمی، جواد (1398). روایت حضور در پودمان مهارتآموزی: درس پژوهش و توسعۀ حرفهای. توسعۀ حرفهای معلم، 14 (4): 29-40.
24- Shihui, J. & Shaodong, G. (2012). Curriculum Studies Based on Complexity Science. Complexity and Education, 9 (1): 82-89.
25- اورنشتاین، آلن سی.؛ هانکینز، فرانسیس پی. (1399). مبانی فلسفی، روانشناختی و اجتماعی برنامهدرسی . (سیاوش خلیلی شَوَرینی، مترجم). تهران: یادواره کتاب.
26- خانی، محمدحسین؛ محمدی، محسن (1394). نقش تفکیک جنسیتی بر پیشرفت تحصیلی و مقبولیت اجتماعی در مدارس ابتدایی. پژوهشهای تربیتی، 30: 105-120.
27- Duckworth, A.L.; Seligman, M.E.P. (2006). Self-discipline gives girls the edge: Gender in self-discipline, grades, and achievement test scores. Journal of Educational Psychology, 98:198–208.
28- خلیفهسلطانی، سارا سادات (1397). جنسیت در تجارب زیستۀ زنان دانشجوی دکترا در مواجهه با برنامهدرسی در آموزش عالی در دانشگاه شهیدبهشتی. (رساله دکتری در رشته برنامهریزی درسی). تهران: دانشگاه شهیدبهشتی.
29- سلطانی، اصغر (1396). از فنیگرایی تا استعاره؛ تقلیل مفهومی، پیچیدگی و کثرت در نظریه برنامهدرسی. رویکردهای نوین آموزشی، 12 (2): 1-30.
30- فتحیواجارگاه، کوروش (1401). رؤیای نو/چندبسترسازی مطالعات برنامهدرسی در قرن جدید (از رشته بیسرزمین تا رشته بدون مرز). مطالعات برنامهدرسی ایران، 17 (65): 7-26. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 273 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 273 |
||