سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شاهد

سورکی علی آباد, مریم, دلفان آذری, آزیتا, خزایی کوهپر, کامیان. (1402). اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم. , 21(1), 121-130. doi: 10.22070/cpap.2023.16659.1269
مریم سورکی علی آباد; آزیتا دلفان آذری; کامیان خزایی کوهپر. "اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم". , 21, 1, 1402, 121-130. doi: 10.22070/cpap.2023.16659.1269
سورکی علی آباد, مریم, دلفان آذری, آزیتا, خزایی کوهپر, کامیان. (1402). 'اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم', , 21(1), pp. 121-130. doi: 10.22070/cpap.2023.16659.1269
سورکی علی آباد, مریم, دلفان آذری, آزیتا, خزایی کوهپر, کامیان. اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم. , 1402; 21(1): 121-130. doi: 10.22070/cpap.2023.16659.1269

اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم

روانشناسی بالینی و شخصیت
مقاله 10، دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 40، خرداد 1402، صفحه 121-130    اصل مقاله (647.79 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/cpap.2023.16659.1269
نویسندگان
مریم سورکی علی آباد1؛ آزیتا دلفان آذری* 2؛ کامیان خزایی کوهپر3
1دانشجوی ارشد روان‌شناسی بالینی، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
2مربی گروه پرستاری، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
3استادیار گروه روان‌شناسی بالینی، واحد چالوس دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.
چکیده
مقدمه: ازآنجایی‌که مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم از سطوح بالای  استرس برخوردار بوده و ذهن‌آگاهی نیز که خود از مؤلفه‌های متعددی تشکیل شده است در کاهش استرس آنها مؤثر است؛ بنابراین تلاش در امر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی امری ضروری است، ازاین‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم انجام گرفت.
روش: بررسی پیش‌رو از نوع پژوهش‌های نیمه‌آزمایشی (طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل) بوده و جامعه آماری شامل تمامی مادران دانش‌آموزان منطقه دو آموزش و پرورش تهران در سال 1400 که مبتلا به اوتیسم بودند تشکیل داد. نمونه‌ها ابتدا به‌صورت هدفمند انتخاب شده، سپس به روش تصادفی ساده در دو گروه مساوی آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه ذهن‌آگاهی بائر که قبل و بعد از دوره درمان 8 جلسه‌ای اجرا شد استفاده شد. درنهایت داده‌ها از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره مورد تفسیر قرار گرفت.
نتایج: یافته‌ها نشان داد که مداخله ذکرشده به‌ترتیب با ضریب ایتای 41/0، 43/0 و 61/0 بر بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی شامل «مشاهده، عمل همراه با آگاهی و توصیف» مؤثر است.
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان از گروه‌درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی به‌عنوان روشی مناسب برای بهبود ذهن‌آگاهی مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم استفاده کرد که این موضوع نه تنها سب برخورداری مادران از فواید بهبود ذهن‌آگاهی در کاهش استرس ناشی از پرورش فرزند دارای اختلال اوتیسم می‌شود بلکه می‌تواند در برخورداری از سایر تأثیرات بهبود مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی (نظیر کاهش اضطراب، پیامدها و عوارض روان‌شناختی ناشی از پرورش فرزند دارای اختلال اوتیسم) نیز میسر باشد.
کلیدواژه‌ها
ذهن‌آگاهی؛ مؤلفه‌های ذهن‌آگاهی؛ گروه‌درمانی؛ کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی
مراجع
  1. چینی‌فروشان، فاطمه؛ آزادفلاح، پرویز؛ فراهانی، حجت‌اله. ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی مقیاس سازش‌یافتگی روان‌شناختی، نشریه علمی روان‌شناسی بالینی و شخصیت. 1398؛ (2) 17: 138-125.
  2. نریمان، هدا؛ حسن‌زاده، اکبر؛ قمرانی، امیر؛ عمیدی مظاهری، مریم. بررسی ارتباط افسردگی، اضطراب و استرس با حمایت اجتماعی و رضایت از زندگی در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. مجله تحقیقات نظام سلامت، 1399؛ (3) 16: 205-199.
  3. رستمی، مجید؛ کیخسروانی، مولود؛ پولادی ریشهری، علی؛ بحرانی، محمدرضا. مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و آموزش راهبردهای مقابله‌ای بر اضطراب و ناامیدی مادران کودکان اختلال طیف اوتیسم. مجله دوماهنامه طب جنوب، 1399؛ (1) 23: 69-56.
  4. صفی‌خانی، فریده؛ افتخاری صعادی، زهرا؛ نادری، فرح؛ مرعشیان، فاطمه سادات. اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و تصویرسازی ذهنی دستوری بر معنویت و پردازش هیجانی مادران دارای دانش‌آموزان اختلال طیف اوتیسم. مجله توسعه آموزش جندی‌شاپور، 1399؛ (3) 11: 445-427.
  5. واحدپرست، حکیمه؛ خلفی، سعیده؛ جهان‌پور، فائزه؛ باقرزاده، راضیه. بررسی نقش پیش‌بین استرس والدگری در انسجام و انطباق خانواده‌های دارای کودک مبتلا به طیف اوتیسم. نشریه روان‌پرستاری، 1399؛ (1) 8: 105-94.
  6. امام‌دوست، زیبا؛ تیموری، سعید؛ خوی‌نژاد، غلامرضا؛ رجایی، علیرضا. مقایسه اثربخشی مداخلات مبتنی بر آموزش ذهن‌آگاهی و واقعیت درمانگری بر تنظیم شناختی هیجان در مادران کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. مجله علوم روان‌شناختی، 1399؛ (89) 19: 655-647.
  7. امینی، مهدی؛ شیاسی، یاسمن؛ مطلبی‌پور، زهرا؛ لطفی، مژگان. نقش راهبردهای تنظیم هیجان و ویژگی‌های شخصیتی در کیفیت زندگی و سلامت روان مادران دارای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 1399؛ (3) 27: 423-430
  8. محمدعلیزاده نمینی، آناهیتا؛ اسمعیل زاده آخوندی ، محمد. مقایسه ی مؤلفه‌های ذهن آگاهی و مزاج‌های عاطفی در افراد با افسردگی اساسی، اضطراب منتشر و افراد  بهنجار.   مجله روانشناسی و روان‌پزشکی شناخت، 1395؛ (4 )3:  12-2.
  9. American Psychological Association. Benefits of Mindfulness. 2020. Available from: https://www.helpguide.org/harvard/benefits-of-mindfulness.htm
  10. Michelle, O. MindfulMondays: The Components of Mindfulness. 2020.  Available from: https://www.moderneast.com/life/mindfulmondays-components-mindfulness-218982.html
 

  1. بهشتی، محمد. کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن‌آگاهی چیست؟ 1400؛ گرفته‌شده:
https://beheshtiyan.ir/mbsr-mindfulness-based-stress-reduction 

  1. Tkatch R, Bazarko D, Musich S, Wu  L, MacLeod S, Keown K,…, et al. A pilot online mindfulness intervention to decrease caregiver burden and improve psychological well-being. J Evid Based Altern Med
. 2017., 22(4): 736-743.

  1. Hoppes S, Bryce H, Hellman  C, Finlay E. The effects of brief mindfulness training on caregivers' wellbeing. Journal of Active, Adaptation & Aging. 2012., 36(2): 147-166.
  2. Whitebird RR, Kreitzer M, Crain  AL, Lewis BA, Hanson LR, Enstad CJ. Mindfulness-based stress reduction for family caregivers: A randomized controlled trial. Gerontologist. 2013.,   53(4): 676-686.
  3. . Kor PPK, Li  JYW, Chien WT. Effects of a modified mindfulness-based cognitive therapy for family caregivers of people with dementia: A pilot randomized controlled trial. Int J Nurs Stud. 2019.,  98,107-117
  4. شعبانی، مهشید؛ جراره، جمشید. اثربخشی کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر فشار مراقبتی و خستگی روانی مادران با کودک اوتیسم. فصلنامه مددکاری اجتماعی؛ 1399؛ (1) 9: 12-5.
  5. رحمانی، نرگس؛ منصوری، احمد. اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر نشخوار فکری و رشد پس از سانحه زنان داغ‌دیده. نشریه روان‌شناسی بالینی و شخصیت؛ 1398؛ (1) 17: 32-23.
  6. احمدوند، زهرا؛ حیدری نسب، لیلا؛ شعیری، محمدرضا. وارسی اعتبار و روایی پرسشنامه پنج‌وجهی ذهن‌آگاهی در نمونه‌های غیربالینی ایرانی. مجله علوم رفتاری، 1392؛ (25) 3: ۲۳۷-229.
 

  1. Stahl, B. & Goldestin, E. (2007). Mindfulness – Based Stress Reduction Workbook. New Harblnger Publications, Inc
    20. Paulina Rojas-Torres L, Alonso-Esteban Y, Fernanda López-Ramón M, Alcantud-Marín, F. Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR) and Self Compassion (SC) Training for Parents of Children with Autism Spectrum Disorders: A Pilot Trial in Community Services in Spain. Children . 2021., 8(5): 316.
  2. Rayan A, Ahmad M. Effectiveness of Mindfulness-Based Intervention on Perceived Stress, Anxiety, and Depression Among Parents of Children with Autism Spectrum Disorder. Mindfulness. 2017., 8( 3 ): 677–690.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 945
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 463