نمادهای جانوری فرّه در هنر ساسانی | ||
| فصلنامه نگره | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 43، مهر 1396، صفحه 18-29 اصل مقاله (411.21 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/negareh.2017.571 | ||
| نویسندگان | ||
| غزاله ایرانی ارباطی* 1؛ محمد خزایی2 | ||
| 1دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| سرزمین ایران تجلی‌گاه تفکراتی عمیق است که گاه نمود بصری یافته است. فرّه، به عنوان یکی از این‌تفکرات، نیرویی مافوق بشری با مفهوم دینی بوده که در دوره ساسانیان نمود تصویری یافته‌است. این پژوهش با هدف تحلیل منشأ و شـاخصه‌های بصری نمادهای جانوری فرّه به سوالات این مطالعه پاسخ داده‌است: فرّه چه جایگاهی در نظام‌هنری ساسانی دارد؟ این تفکر در قالب چه جانورانی جلوه‌گر شده‌است؟ چه سنت خاصی در ترسیم این‌نمادها جهت برقراری پیوند بصری وجود دارد؟ روش‌تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی است و شیوه جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی است. مطابق نتیجۀ این پژوهش، فرّه به‌عنوان عامل تحکیم‌بخش در قدرت‌شاهی بصورت سه‌جانور سیمرغ، عقاب و قوچ متجلی شده‌است. طبق مطالعات بصری صورت‌گرفته، این نمادها پیرو الگوی ترسیمی مشترکی هستند که آنها را می‌توان از ویژگی‌های مسلم فرّه دانست. بدین‌شرح، بال به‌عنوان عنصر‌اساسی در پیکر این جانوران، مزّین بودن این‌عوامل به نقوش‌تزئینی و همچنین وقار شاهانه‌آنها، بیانگر پیوند معنایی‌شان با مفهوم قدرت برتر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هنر ساسانی؛ دین زرتشت؛ فرّه؛ نماد؛ سیمرغ؛ عقاب؛ قوچ | ||
| مراجع | ||
|
انواری، سعید. 1391. «فر/فرّه». مجله هفت آسمان، شماره 53 : 101-118. بلخاری قهی. حسن. 1388. اسرار مکنون یک‌گل. تهران: فرهنگستان هنر. پرادا، ایدات. 1391. هنر ایران باستان. برگردان دکتر یوسف مجید زاده. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. پوپ، آرتر. 1387. سیری در هنر ایران. جلد دوم. ویرایش: سیروس پرهام. تهران: انتشارات علمی فرهنگی. پورداوود، ابراهیم. 1352. یشتها. به کوشش بهرام فره‌وشی. تهران: دانشگاه تهران. جوادیان، مسعود. 1384. «فره؛ تداوم قدرت و فرمانروایی در ایران باستان». کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 101: 84-85. خزایی، محمد. 1385. «نقش سنتهای هنری ساسانی در شکل‌گیری هنر اسلامی». کتاب ماه هنر، شماره 99و 100: 36-49. دهخدا، علی اکبر. 1341. لغت نامه دهخدا. تهران: چاپ سیروس. سلطانی گرد فرامرزی، علی. 1372. سیمرغ در قلمرو و فرهنگ ایران. تهران: نشر مبتکران. سودآور، ابوالعاء. 1383. فرّه ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. تهران: نشر میرک. شوالیه، ژان. 1376. فرهنگ نمادها. ترجمه: سودابه فضایلی. تهران: انتشارات جیحون. گیرشمن، رمان. 1350. هنر ایران. ترجمه: بهرام فره وشی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. گیرشمن، رمان. 1373. هنر پارتی و ساسانی. ترجمه: یعقوب آژند. تهران: انتشارات مولی. لوکونین، ولادمیر گریگو رویچ. 1372. تمدن ایران ساسانی. ترجمه: عنایت الله رضا. تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی. وثوق‌بابایی، الهام. 1394. «بررسی و تحلیل نقش شکار در دوره ساسانی». فصلنامه نگره، شماره35: 32-48. هال، جیمز. 1383. فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب. ترجمه رقیه بهزادی. تهران: کتابخانه ملی ایران. Brunner, Christopher. 1987. Sasanian stamp seab in Metropolitan museum, NEWYORK.
Khazaie, Mohammad. 2005. The source and religious symbolism of the arabesque. Central Asiatic journal: 27-50 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,329 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11,022 |
||