مقایسه طرح‌واره‌های هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی هگزاکو بین زنان متأهل با و بدون تمایل به فرزند‏آوری

لاهوتی آذر, ندا; آقایی, الهام

doi:10.22070/cpap.2025.19388.1577

	مقایسه طرح‌واره‌های هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی هگزاکو بین زنان متأهل با و بدون تمایل به فرزند‏آوری
روانشناسی بالینی و شخصیت
دوره 23، شماره 1 - شماره پیاپی 44، فروردین 1404، صفحه 139-152 اصل مقاله (569.5 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/cpap.2025.19388.1577
نویسندگان
ندا لاهوتی آذر¹؛ الهام آقایی^* ²
¹کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
²استادیار، گروه روا‌ن‌شناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
چکیده
مقدمه: هدف از مطالعة‌ حاضر، مقایسة طرح‌واره‌های هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی در میان زنان متأهل با و بدون تمایل به فرزند‏آوری‎ است. روش: این پژوهش به روش علی - مقایسه‌ای انجام شد. جامعة هدف شامل دو گروه بودند. گروه نخست، کلیة زنان متأهل دارای تمایل به فرزندآوری که به مراکز بهداشت شهر تهران مراجعه‌کننده بودند و گروه دوم، زنان متأهل بدون تمایل به فرزندآوری که از میان دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سال 1402 انتخاب شدند. نمونة پژوهش شامل 100 نفر (50 نفر زن متأهل با تمایل به فرزند‏آوری و 50 نفر زن متأهل بدون تمایل به فرزندآوری) بود که به روش نمونه‏‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده شامل فرم کوتاه مقیاس طرح‌واره‌های هیجانی (ESS-S3) لیهی و سیاهه شخصیت هگزاکو (24-BHI) دی ورایز بودند. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شدند. نتایج: نتایج نشان داد، بین دو گروه از نظر طرح‌واره‌های هیجانی، هیجان‏‌پذیری، برون‏گرایی، توافق و وظیفه‌شناسی تفاوت معناداری وجود دارد. با این حال، بین صداقت - فروتنی و گشودگی نسبت به تجربه در زنان دارای تمایل به فرزندآوری و زنان بدون تمایل به فرزندآوری تفاوتی مشاهده نشد. به طور مشخص، زنان دارای تمایل به فرزندآوری در طرح‌واره‌های هیجانی و هیجان‏‌پذیری میانگین کمتری نسبت به زنان بدون تمایل به فرزندآوری داشتند. در مقابل، زنان با تمایل به فرزندآوری نسبت به زنان بدون تمایل به فرزندآوری در متغیرهای برون‏گرایی، توافق و وظیفه شناسی میانگین بیشتری کسب کردند. بحث و نتیجه‌‏گیری: بر‌اساس یافته‌‌‌های پژوهش، توجه به ویژگی‌های شخصیتی (هیجان‏‌پذیری، برون‌گرایی، توافق و وظیفه‌شناسی) و طرح‌واره‌های هیجانی برای برنامه‌ریزی مرتبط با فرزندآوری و افزایش جمعیت کشور ضروری است. همچنین، پیشنهاد می‌‏شود از نتایج این پژوهش در تدوین مداخلات روان‌شناختی برای ترغیب زنان به فرزندآوری استفاده است.
کلیدواژه‌ها
طرح‌واره‌های هیجانی؛ ویژگی‌های شخصیتی؛ فرزند‏آوری

مراجع
Shao, S., Tian, Z., Zhang, Y., Li, B. The housing status and two-child fertility willingness of floating population: Evidence from the Chinese General Social Survey. Economic Analysis and Policy, 2023; 80(1): 247-266. https://doi.org/10.1016/j.eap.2023.08.012 Kim, HW., Kim, S. Y. Gender differences in willingness for childbirth, fertility knowledge, and value of motherhood or fatherhood and their associations among college students in South Korea, 2021. Archives of Public Health, 2023; 81(1): 110-120. https://doi.org/10.1186/s13690-023-01127-x Tavousi, M., Haerimehrizi, A., Sadighi, J., Motlagh, M., Eslami, M., Naghizadeh, F., Anbari, M., Hashemi, A., Montazeri, A. Fertility desire among Iranians: a nationwide study. Payesh, 2017; 16‌(4): 401-410. http://dorl.net/dor/20.1001.1.16807626.1396.16.5.8.3 [In Persian] Babaei Khorzoghi, M., Sajjadian, P. S. The Effectiveness of Bedtime Exercises on Sleep Quality Parameters and Chronic Nonspecific Chronic Low Back Pain after Sleep in the Elderly Male. Salmand: Iranian Journal of Ageing, 2022; 17 (1): 44-61. http://dx.doi.org/10.32598/sija.2021.2111.3 [In Persian] Yuan, H., Ke, L., Yipan, W. Only by Supporting the Elderly Well can We Dare to Have Children: Parents’ Pension Investment and Fertility Decision-making of the Younger Generation. Journal of Finance and Economics, 2023; 49(01): 109-123. https://doi.org/10.16538/j.cnki.jfe.20221022.401 Lin, M., Li, W., Cao, Y., Shan, L. Consumer Attitudes toward Community Elderly Services during Negative Population Growth and Sustainable Development. Sustainability, 2023; 15(20): 1-10. https://doi.org/10.3390/su152015166 Ghaffari, F., Motaghi, Z. Factors Affecting Childbearing Based On Women's Perspectives: A Qualitative Study. Navid No, 2021; 23(76): 33-43. https://doi.org/10.22038/nnj.2020.52797.1238 [In Persian] Haerimehrizi, A., Tavousi, M., Sadighi, J., Motlagh, M., Eslami, M., Naghizadeh, F., Montazeri, A. Reasons for fertility desire and disinterest among Iranian married adults: A population-based study, Payesh 2017; 16‌(5): 637-645. http://dorl.net/dor/20.1001.1.16807626.1396.16.5.8.3 [In Persian] Schobinger, E., Stuijfzand, S., Horsch, A. Acute and post-traumatic stress disorder symptoms in mothers and fathers following childbirth: A prospective cohort study. Frontiers in psychiatry, 2020; 11(1): 1-10. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2020.562054 Dencker, A., Nilsson, C., Begley, C., Jangsten, E., Mollberg, M., Patel, H., Sparud-Lundin, C. Causes and outcomes in studies of fear of childbirth: a systematic review. Women and Birth, 2019; 32(2): 99-111. https://doi.org/10.1016/j.wombi.2018.07.004 Cheng, D., Tang, J. Study on Influencing Factors of Childbearing-Aged Women’s Willingness to Have Multiple Children in China. Sociology, 2023; 13(2): 63-74. https://doi.org/10.17265/2159-5526/2023.02.002 Leahy, R. L. Introduction: Emotional schemas and emotional schema therapy. International Journal of Cognitive Therapy, 2019; 12 (1): 1-4. https://doi.org/10.1007/s41811-018-0038-5 Leahy, R. L. Emotional schemas. Cognitive and Behavioral Practice, 2022; 29‌(3): 575-580. http://dx.doi.org/10.1016/S1077-7229(02)80048-7 Keifer, O. P., Hurt, R. C., Ressler KJ, Marvar PJ. The physiology of fear: reconceptualizing the role of the central amygdala in fear learning. Physiology, 2015; 30(5): 389-401. https://doi.org/10.1152/physiol.00058.2014 İsbir, G. G. Fear of Childbirth and Emotional-Focused Approaches. Journal of Education & Research in Nursing/Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2023; 20(1): 64-70. https://doi.org/10.5152/jern.2023.57442 MohseniMoqadam, B., Izaditameh, A. Evaluation of personality features and Type of Childbirth in 6 to 9 Months First Pregnant Women Referred to Tehran Private Hospitals in 2016-2017. Family and Health, 2020; 10(2): 99-107. https://dorl.net/dor/20.1001.1.23223065.1399.10.2.7.5 [In Persian] McCrae, R. R., Costa, P. T. Understanding persons: From Stern's personalistics to Five-Factor Theory. Personality and Individual Differences, 2021; 169 (1): 1-11. https://doi.org/10.1016/j.paid.2020.109816 Ashton, M. C., Lee, K., Baer, J., Shackel, M. Does higher H Mean Less BS? Relations of a Misleading Communication Style with the HEXACO personality factors. Current Psychology, 2022; 42(2): 1-5. http://dx.doi.org/10.1007/s12144-022-03351-0 Romano, D., Costantini, G., Richetin, J., Perugini, M. The HEXACO Adjective Scales and Its Psychometric Properties. Assessment, 2023; 30‌(8): 2510-2532. https://doi.org/10.1177/10731911231153833 Chvála. Ľ., Řiháček, T., Vybíral, Z. A pilot study of HEXACO dimensions and therapeutic change as potential predictors of negative effects of psychotherapy. Československá psychologie, 2022; 66‌(5): 532-542. http://dx.doi.org/10.51561/cspsych.66.5.532 Sedaghat, M., Ghorbano, G. investigating the relationship between the mother's personality type and her self-awareness in the first period of pregnancy. Counseling Culture and Psycotherapy, 2014; 5(20): 66-84. https://qccpc.atu.ac.ir/article_1690.html [In Persian] Erfani, A., Shojaei, J. Reasons for Intending to Have no Children Tehran, Iran. SALĀMAT-I IJTIMĀĪ (Community Health): 2019; 6(2): 116–129. https://doi.org/10.22037/ch.v6i2.22583 [In Persian] Bagi, M., Sadeghi, R., Hatami, A. Fertility intentions in Iran: Determinants and limitations. Strategic Studies of Culture, 2022; 1(4): 59-80. https://doi.org/10.22083/scsj.2022.149113 [In Persian] Sarmad, Z., Bazargan, A., Hijazi, E. Research methods in behavioral sciences. Tehran; Aware publications. 2023. https://www.agahbookshop.com/ Leahy, R. L. A model of emotional schemas. Cognitive and Behavioral Practice, 2002; 9‌(3): 177-1900. https://doi.org/10.1016/S1077-7229(02)80048-7 Beck, A. T., Steer, R. A., Brown GK. Manual for Beck Depression Inventory-II. San Antonio, TX: Psychological Corporation 1996. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/t00742-000 Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., Steer, R. A. An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometrie properties. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1988; 56(6): 893-897. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-006X.56.6.893 Shahvarani, S. M., Khormaei, F. Evaluate the psychometric properties of the Emotional Schemas Scale. Rooyesh, 2018; 7‌(8): 261-274. http://dorl.net/dor/20.1001.1.2383353.1397.7.8.2.5 [In Persian] De Vries, R. E. The 24-item brief HEXACO inventory (BHI). Journal of Research in Personality, 2013; 47(6): 871-880. https://doi.org/10.1016/j.jrp.2013.09.003 Ashton, M. C., Lee, K. The HEXACO–60: A short measure of the major dimensions of personality. Journal of personality assessment, 2009; 91(4): 340-345. https://doi.org/10.1080/00223890902935878 Basharpoor, S., Taherifard, M., Mohamadi, G. Psychometric Properties of Persian Version of Brief HEXACO Inventory in University Students. Quarterly of Educational Measurement, 2019; 9(36): 65-89. https://doi.org/10.22054/jem.2017.4956.1158 [In Persian] Dourado, D. M., Rolim, J. A., Machado, N., de Souza Ahnerth, N. M. G., Batista, E. C. Anxiety and Depression in the Caregiver of the Family Member with Mental Disorder1. Anxiety, 2020; 3‌(1): 5-11. https://www.ijassjournal.com/2020/V3I1/4146574910.pdf Faustino, B., Vasco, A. B. Emotional schemas mediate the relationship between emotion regulation and symptomatology. Current Psychology, 2021; 1‌(2): 1-7. https://link.springer.com/article/10.1007/s12144-021-01560-7 Leahy, R. L. Emotional schema therapy. Guilford Publications. 2015. https://www.guilford.com/books/Emotional-Schema-Therapy/Robert-Leahy/9781462540792 Leahy, R. L., Tirch, D., Napolitano, L. A. Emotion regulation in psychotherapy: A practitioner's guide. Guilford press. 2011. https://psycnet.apa.org/record/2011-27872-000 Leahy, R. L., Kaplan, D. Emotional schemas and relationship adjustment. In annual meeting of the Association for Advancement of Behavior Therapy—New Orleans, LA—54 2004. https://magnoliafamilycounseling.com/ Breevaart, K., de Vries, R. E. Supervisor's HEXACO personality traits and subordinate perceptions of abusive supervision. The Leadership Quarterly, 2017; 28(5): 691–700. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2017.02.001 Costa, P. T., McCrae, R. R. The NEO Inventories as instruments of psychological theory. The Oxford Handbook of the Five Factor Model, 2017; 11-37. https://psycnet.apa.org/record/2017-30849-002
آمار تعداد مشاهده مقاله: 384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 388

سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شاهد

مقایسه طرح‌واره‌های هیجانی و ویژگی‌های شخصیتی هگزاکو بین زنان متأهل با و بدون تمایل به فرزند‏آوری