ترسیم نقشة‌علمی و تحلیل شبکة همرخدادی واژگان پایاننامههای کارشناسی ارشد و دکتری آموزش ریاضی در دانشگاه‌های مطرح ایران | ||
| پژوهش نامه علم سنجی | ||
| مقاله 11، دوره 11، (شماره 1، بهار و تابستان ) - شماره پیاپی 21، فروردین 1404، صفحه 235-260 اصل مقاله (1021.91 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/rsci.2024.19206.1738 | ||
| نویسندگان | ||
| وحیده سلیمانی راد1؛ یونس کریمی فردین پور* 2؛ محمد حسن بهزادی3؛ احمد شاهورانی سمنانی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه ریاضی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه ریاضی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران . | ||
| 3دانشیار گروه آمار، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 4استادیار گروه ریاضی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: بررسی بروندادهای علمی دانشگاهها، به‌منظور شناسایی موضوعات موردتوجه محققان و چالشهای احتمالی برای تحقیقات آتی آنان، ازجمله مهمترین مطالعات محسوب میشود. پژوهش حاضر با هدف ترسیم نقشة علمی و تحلیل همرخدادی واژگان در پایاننامههای آموزش ریاضی هفت دانشگاه مطرح ایران انجام‌شده است. روش‌شناسی: این پژوهش کاربردی، با رویکرد توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر فن علمسنجی است که با استفاده از شاخصهای تحلیل شبکة اجتماعی صورت گرفته و جامعة آماری آن شامل 1123 پایاننامة کارشناسی ارشد و دکتری آموزش ریاضی موردپذیرش داوران از سال 1380 تا 1401 است. تحلیل دادهها به‌وسیلة نرمافزارهای اکسل، راورماتریس، یوسی آی نت، نتدراو و وس ویوور انجام‌شده است. یافته‌ها: تولیدات علمی حوزة آموزش ریاضی در مقطع تحصیلات تکمیلی رشد نسبی داشته و بیشینة آن در سالهای 1390 و 1396 است. ازنظر شاخص مرکزیت درجه عملکرد ریاضی و ازنظر شاخص مرکزیت نزدیکی و بینابینی آموزش ریاضی و یادگیری اهمیت بیشتری در بین سایر واژگان دارند. این سه عبارت همراه با کلیدواژة حل مسئله پربسامدترین واژگان در بین عناوین پایاننامهها هستند و چگالی آنها در نقشة علمی بالاترین سطح را دارد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد عملکرد ریاضی بیشترین دغدغه پژوهشگران و تأثیرگذارترین موضوع تحقیقاتی است. اغلب پایاننامهها در موضوعات مرتبط با آموزش ریاضیات مدرسه‌ای به‌ویژه در دورة دوم متوسطه (مقطع دبیرستان) کارشده و مفاهیم آموزش ریاضی و یادگیری با ایجاد پیوند قویتر با سایر مقولهها، نقش مهمتری در انتقال اطلاعات بین موضوعات مختلف دارند. همچنین تحلیل محتوای کتابهای درسی، عملکرد ریاضی فراگیران در حل مسئله و ارتباط نوع آموزش با یادگیری ریاضی به دلیل بالاترین همرخدادی واژگان بین آنها، پررونقترین حوزههای پژوهشی محققان را در مطالعات دانشگاهی این رشته نشان میدهند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پایاننامههای کارشناسی ارشد؛ رسالههای دکتری؛ آموزش‌ریاضی؛ همرخدادی واژگان؛ نقشه‌علمی؛ علمسنجی | ||
| مراجع | ||
|
ابراهیم نیا، و.، حبیبی، س.، و حسینی‌رضایی، ر. (1401). تحلیل پایاننامههای کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه شهید بهشتی (1395-1385) از منظر علمسنجی و مقایسه با چالشهای مرتبط با این رشته در ایران. پژوهشنامه علمسنجی، 8(16)، 53-74. https://doi.org/10.22070/rsci.2020.5903.1443
احمدی، ح.، و عصاره، ف. (1396). مروری بر کارکردهای تحلیل همواژگانی. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. 28(1)، 145-125. https://nastinfo.nlai.ir/article_1132.html
چاوشی نجف آبادی، ز.، و شعبانی، ا. (1388). بررسی مفاهیم، تعاریف و کارکردهای تحلیل استنادی در حوزه علمسنجی. دانششناسی (علوم کتابداری و اطلاعرسانی و فناوری اطلاعات)، 2(4)، 15-24.
حاضری، ا.، مکیزاده، ف.، و بیک خورمیزی، ف. (1395). تحلیل هم واژگانی مقالات مستخرج از پایاننامههای کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانششناسی. پژوهشنامه علمسنجی، 2(4)، 49-62.
https://doi.org/10.22070/rsci.2016.492
خواستار، ح.، غفاری، ر.، پورعزت، ع. ا.، و حیدری، ا. (1390). پژوهشی دربارهی پایاننامههای کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از حیث موضوع و روش: موردمطالعه دانشگاه تهران. فصلنامه علوم مدیریت ایران. 6(21)، 105-123. https://journal.iams.ir/article_96.html
راچمنی، ا.، نوکاریزی، م.، و شریف، ع. (1397). وضعیت کمی تولید پایاننامهها و رسالههای حوزه علوم انسانی با رویکرد اسلامی در دانشگاه فردوسی مشهد طی سالهای 1363-1393. پژوهشنامه علمسنجی، 4(8)،161-183. https://doi.org/10.22070/rsci.2018.641
رحیمی، ص.، سهیلی، ف.، و شرفی، ن. (1400). شناسایی و تحلیل ساختار دانشی مطالعات آموزش عالی ایران بر اساس تحلیل شبکهی همواژگانی مقالات در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام. مطالعات برنامهی درسی آموزش عالی، 12(24)، 313-331. https://www.icsajournal.ir/article_145791.html?lang=fa
سهیلی، ف.، شعبانی، ع.، و خاصه، ع. ا. (1395). ساختار فکری دانش در حوزه رفتار اطلاعاتی: مطالعهی همواژگانی. تعامل انسان و اطلاعات. 2(4)، 21-36.
صبوری، ع. ا.، کرمی، ل.، و پیرحقی، م. (1394). شاخصهای مرسوم و جدید در علمسنجی. نشاء علم، 6(11)، 6-17. https://www.sciencecultivation.ir/article_242347.html
صدیقی، مهری. (1393). بررسی کاربرد روش تحلیل هم رخدادی واژگان در ترسیم ساختار حوزههای علمی (مطالعه موردی: حوزه اطلاع‌سنجی). پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. 30(2)، 373-396.
https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699297.html?lang=fa
عریضی، ح.، عابدی، ا.، و تاجی، م. (1389). رابطه بین نیمرخ سبک‌های یادگیری با عملکرد تحصیلی دانش آموزان در دروس ریاضی و علوم دوره راهنمایی شهر اصفهان. نوآوری‌های آموزشی، 9(2)، 7-24.
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78923.html?lang=fa
کریمی فردین پور، ی. (1397). مطالعهی گستره پژوهشهای متخصّصان آموزش ریاضی با استفاده از کلید واژگان. علمسنجی کاسپین، 5(2)، 48-55. http://doi.org/10.22088/cjs.5.2.48
کریمی فردین پور، ی. (1399). تحلیل کمّی مجلات علمی فارسی‌زبان منتخب متخصّصان آموزش ریاضی از سال 1372 الی 1396. پژوهش در آموزش ریاضی، 1(2)، 81-94. https://rme.cfu.ac.ir/article_1575.html
گویا، ز. (1393). آموزش ریاضی چه نیست؟!. نظریه و عمل در برنامه درسی. 2(3)، 1-24.
گویا، ز.، و غلام آزاد، س. (1395). شکل‌گیری و تکوین یک برنامه بین‌رشته‌ای دوره تحصیلات تکمیلی: آموزش ریاضی در ایران. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی. 7(14)، 33-52.
نظربلند، ن.، رحمانی، ر.، رحمانی، م.، و عرفان منش، م. (1397). ترسیم و تحلیل شبکه همرخدادی واژگان در پایاننامههای گروه مشاوره دانشگاه شهید بهشتی. پژوهشنامه علمسنجی، 4(7)، 179-193.
مظفری غربا، ر.، فدائی، غ.، و حری، ع. (1386). تحلیل استنادی تطبیقی پایاننامههای دکتری شیمی دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس (1376-1383). تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی، 39(44)، 15-43.
https://jlib.ut.ac.ir/article_21087.html?lang=fa
نوروزی چاکلی، ع. (1400). آشنایی با علمسنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی (سمت).
یزدانی، ک.، نجات، س.، رحیمی موقر، آ.، قالیچی، ل.، و خلیلی، م. (1393). علمسنجی: مروری بر مفاهیم، کاربردها و شاخص‌ها. مجله اپیدمیولوژی ایران. 10(4)، 78-88.
Ahmadi, H., & Osareh, F. (2017). Co-word analysis concept, definition and application. National studies on librarianship and information organization, 28(1), 125-145.
https://nastinfo.nlai.ir/article_1132.html?lang=en [In Persian].
Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y., & Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish mathematics education research: From 1998 to 2007. H. U. Journal of Education, 40(40), 57-68. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87349
Arslan, Ç., Karaduman, B., & Özaydın, Z. (2021). Thematic analysis of postgraduate theses on mathematics literacy in the field of mathematics education in Turkey. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science and Mathematics Education, 15(2), 317-340. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.1025977
Atweh, B., Lapinid, M.R.C., Limjap, A.A., Elipane, L.E., Basister, M., Conde, R.L. (2023). Correction to: Critical Analysis of Mathematics Education Doctoral Dissertations in the Philippines: 2009–2021. In: Atweh, B., Fan, L., Vistro-Yu, C.P. (eds), Asian Research in Mathematics Education. Mathematics Education – An Asian Perspective. Springer, Singapore. https://doi.org/10.1007/978-981-99-0643-7_9
Cansız Aktaş, M. (2022). Problem-Posing Research in Mathematics Education: A Bibliometric Analysis. Journal of Pedagogical Research, 6(4), 217-233.
https://doi.org/10.33902/JPR.202217414
Castro, P., & Gómez, P. (2021). Taxonomy of key terms for mathematics education. International Journal of Education in Mathematics, Science, and Technology (IJEMST), 9(4), 585-613. https://doi.org/10.46328/ijemst.1289
Chavoshi Najafabadi, Z., & Shabani, A. (2009). Study of meanings, definishings and functions of citayions analysis in the field of epistemology. Journal of epistemology library and information science and information technology, 2(4), 15-24.
Dede, E., & Ozdemir, E. (2022). Mapping and Performance Evaluation of Mathematics Education Research in Turkey: A Bibliometric Analysis from 2005 to 2021. Journal of Pedagogical Research, 6(4), 1-19. https://doi.org/10.33902/JPR.202216829
Donthu, N., Kumar, S., & Pattnaik, D. (2020). Forty-five years of Journal of Business Research: A bibliometric analysis. Journal of business research, 109, 1-14.
https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.10.039
Ebrahimnia, V., Habibi, S. S., & Hoseinirezaei, S. R. (2022). Analysis of the Urban and Regional Planning Post-Graduate Theses at Shahid Beheshti University (2006- 2016): A Scientometric Perspective and Comparison with the Challenges in this Field in Iran. Scientometrics Research Journal, 8(16), 53-74.
https://doi.org/10.22070/rsci.2020.5903.1443 [In Persian].
Inan, E., & Mert Uyangör, S. (2022). A Thematic analysis of theses prepared on mathematics education with gifted and talented students in Türkiye. Participatory Educational Research, 9(6), 19-40. https://doi.org/10.17275/per.22.127.9.6
Fernández Cano, A., Torralbo, M., Rico, L., Gutiérrez, P., & Maz, A. (2003). Análisis cienciométrico de las tesis doctorales españolas en educación y matemática (1976-1998). Revista española de documentación científica, 26(2), 162-174.
Gökçe, S., & Guner, P. (2021). Forty years of mathematics education: 1980-2019. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 9(3), 514-539.
https://doi.org/10.46328/ijemst.1361
Gooya, Z. (2014). What ain’t mathematics education?!. Journal of Theory & Practice in Curriculum. 2(3), 1-24. https://cstp.khu.ac.ir/article-1-2108-en.html [In Persian].
Gooya, Z., & Gholam Azad, S. (2017). Development of an Interdisciplinary Curriculum at the Graduate Level: Master and Doctoral Program of Mathematics Education in Iran. Journal of higher education curriculum studies, 7(14), 33-52.
https://www.icsajournal.ir/article_50075.html?lang=en [In Persian].
Güzeller, C. O., & Çeliker, N. (2018). Bibliometric analysis of tourism research for the period 2007-2016. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 6(1), 1-22.
Hazeri, A., Makkizadeh, F., & Beyk Khormizi, F. (2016). The Co-word Analysis of Papers Extracted from the Information Science and Knowledge Studies Master Theses. Scientometrics Research Journal, 2 (2), 49-62. https://doi.org/10.22070/rsci.2016.492 [In Persian].
Ivancheva, L. (2008). Scientometrics today: A methodological overview. Collnet journal of scientometrics and information management, 2(2), 47-56.
https://doi.org/10.1080/09737766.2008.10700853
Karimi Fardinpour, Y. (2018). Studying the research scope of mathematics education specialists using keywords. Caspian Journal of Scientometrics, 5(2), 48-55.
http://doi.org/10.22088/cjs.5.2.48 [In Persian].
Karimi Fardinpour, Y. (2021). Quantitative analysis of farsi-language scientific journals selected by mathematical education specialists from 1993 to 2017. Research in mathematics education, 1(2 ), 81-94. https://rme.cfu.ac.ir/article_1575.html?lang=fa [In Persian].
Kaya, D., & Kutluca, T. (2024). E-learning in mathematics education: a bibliometric analysis (2012-2022). Turkish online journal of distance education, 25(1), 213-246.
Khastar, H., Ghafari, R., Pourezzat, A. A., & Heidari, E. (2012). A study of subject areas and research methods of public administration master’s theses: the case of university of tehran. Iranian journal of management sciences, 6(21), 105-122.
https://journal.iams.ir/article_96.html [In Persian].
Maz-Machado, A., Gutiérrez-Rubio, D., Madrid, M. J., & Pedrosa Jesús, C. (2022). A Look at Doctoral Theses in Mathematics Education at Andalusian Universities (2010-2020) from a Gender Perspective. TEM Journal, 11(3), 1007-12. https://doi.org/10.18421/TEM113-03
Mozaffari Gorabba, R., Fadaei, G., & Hori, A. (2007). Citation Analysis of Chemistry Doctoral Dissertations in Tehran and Tarbiat Modarres Universities (1996-2004). Academic Librarianship and Information Research, 39(44).
https://jlib.ut.ac.ir/article_21087.html?lang=en [In Persian].
Nazarboland, N., Rahmani, R., Rahmani, M., & Erfan Manesh, M. A. (2018). Visualization and Analysis of Word Co-occurrence Network of the Theses in the Department of Consulting of Shahid Beheshti University. Scientometrics Research Journal, 4(7), 179-193.
https://doi.org/10.22070/rsci.2018.613 [In Persian].
Noroozi Chakoli, A. (2021). Introduction to Scientometric (Foundations, Concepts, Relations and Origins). Tehran: SAMT. https://samt.ac.ir/en/book/3376/introduction-to-scientometric [In Persian].
Oreyzi, H., Abedi, A., & Taji, M. (2010). Relation between learning styles profile with academic performance of middle school students in science and mathematic lessons. Journal of educational innovations, 9(34), 7-24.
https://noavaryedu.oerp.ir/article_78923.html?lang=en [In Persian].
Özkaya, A. (2018). Bibliometric Analysis of the Studies in the Field of Mathematics Education. Educational Research and Reviews, 13(22), 723-734.
Phan, T. T., Do, T. T., Trinh, T. H., Tran, T., Duong, H. T., Trinh, T. P. T., Do, B. C., & Nguyen, T. (2022). A Bibliometric Review on Realistic Mathematics Education in Scopus Database between 1972-2019. European Journal of Educational Research, 11(2), 1133-1149. https://doi.org/10.12973/eu-jer.11.2.1133
Putra, F. G., Lengkana, D., Sutiarso, S., Nurhanurawati, N., Saregar, A., Diani, R., ... & Umam, R. (2023). Mathematical representation: A bibliometric mapping of the research literature (2013–2022). Infinity Journal, 13(1), 1-26. https://doi.org/10.22460/infinity.v13i1.p1-26
Rachamani, A., Nowkarizi, M., & Sharif, A. (2018). Investigating the Quantitative Status of Theses and Dissertations in Humanities with an Islamic Approach at Ferdowsi University of Mashhad in 1984-2014. Scientometrics Research Journal, 4(8), 161-183.
https://doi.org/10.22070/rsci.2018.641 [In Persian].
Rahimi, S., Soheili, F., & Sharafi, N. (2022). Knowledge structure of iranian higher education studies based on co-word network analysis in ISC database. Journal of higher education curriculum studies, 12(24), 313-331.
https://www.icsajournal.ir/article_145791.html?lang=en [In Persian].
Saboury, A. A., Karami, L., & Pirhaghghi, M. (2015). Conventional and New Indicators for Scientometric. Science Cultivation, 06(1), 6-17.
https://www.sciencecultivation.ir/article_242347.html?lang=en [In Persian].
Sedighi, M. (2015). Using of co-word analysis method in mapping of the structure of scientific fields (case study: The field of Informetrics). Iranian Journal of Information Processing and Management, 30(2), 373-396. https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699297.html?lang=en
[In Persian].
Siahaan, E. Y. S., Muhammad, I., Dasari, D., & Maharani, S. (2023). Research on critical thinking of pre-service mathematics education teachers in Indonesia (2015-2023): A bibliometric review. Jurnal Math Educator Nusantara: Wahana Publikasi Karya Tulis Ilmiah Di Bidang Pendidikan Matematika, 9(1), 34-50.
Sohaili, F., Shaban, A., & Khase, A. (2016). Intellectual structure of knowledge in information behavior: A co-word analysis. Human Information Interaction, 2(4), 21-36.
https://hii.khu.ac.ir/article-1-2446-en.html [In Persian].
Reotutar M. A. C. (2020). A Systematic Review on Graduate Mathematics Theses and Dissertations of State Universities and Colleges in Region I: A Basis for a Proposed Research Direction. Universal Journal of Educational Research, 8(12), 7915-7927.
Ronau, R. N., Rakes, C. R., Bush, S. B., Driskell, S. O., Niess, M. L., & Pugalee, D. K. (2014). A survey of mathematics education technology dissertation scope and quality: 1968–2009. American Educational Research Journal, 51(5), 974-1006.
Yazdani K., Nejat, S., Rahimi-Movaghar, A., Ghalichee, L., & Khalili, M. (2015). Scientometrics: Review of Concepts, Applications, and Indicators. Iranian Journal of Epidemiology, 10(4), 78-88. https://irje.tums.ac.ir/article-1-5292-en.html [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,079 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,557 |
||