مقایسه اثربخشی آموزش مهارتهای خودتعیین‌گری و درمان عاطفه هراسی بر فرا هیجان و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربة سوء استفاده جنسی | ||
| روانشناسی بالینی و شخصیت | ||
| مقاله 22، دوره 22، شماره 2 - شماره پیاپی 43، آذر 1403، صفحه 295-312 اصل مقاله (727.32 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/cpap.2024.18795.1495 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه دافعیان* 1؛ زهرا یوسفی2 | ||
| 1دانشجوی دکترا روانشناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه اردکان، اردکان، ایران . | ||
| 2استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: سوءاستفاده جنسی از کودکان و نوجوانان یکی از نگرانی‌های مهم بهداشت عمومی است که طیف وسیعی از پیامدهای نامطلوب اجتماعی - فرهنگی - خانوادگی را به همراه دارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مهارتهای خودتعیین‌گری و درمان عاطفههراسی بر فراهیجان و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی بود. روش: این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون همراه با گروه گواه با مرحلة پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل تمام دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی شهر اصفهان در سال 1402 بودند. تعداد 45 نفر از آنان با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده و سپس با جایگزینی تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ی فراهیجان میتمنسگرابر (2009م) و پرسش‌نامة استحکام روانی کلاف و همکاران (2002م) بود. گروه آزمایش نخست تحت آموزش ده جلسهای مهارتهای خودتعیین‌گری پروتکل فیلد و هافمن (1994م) و گروه آزمایش دوم تحت آموزش هشت جلسهای درمان عاطفه هراسی پروتکل مک کالو (2003م) قرار گرفتند. گروه گواه نیز در لیست انتظار قرار گرفتند. داده‌ها با استفاده از SPSS-23 و روش آماری تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته‌ها نشان داد، میانگین سنی در گروه آموزش مهارت خود تعیین گری، عاطفه هراسی و گروه گواه، به ترتیب 2/15، 5/16 و 7/15 بود که اعضای هر سه گروه با هم قابل قیاس و همگن بودند. همچنین یافته‌ها نشان داد، هر دو مداخله آموزش مهارتهای خودتعیین‌گری و درمان عاطفههراسی در افزایش فراهیجان مثبت و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربة سوءاستفاده جنسی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری مؤثر بوده‌اند (05/0>p)؛ اما فقط درمان عاطفههراسی در بهبود فرا هیجان منفی مؤثر است. بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری در اثربخشی درمان بر فرا هیجان و استحکام روانی افراد وجود داشت و درمان عاطفههراسی نسبت به آموزش مهارتهای خودتعیین‌گری اثربخش‌تر بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت؛ این دو روش درمانی (درمان عاطفههراسی و آموزش مهارت خودتعیین‌گری) در بهبود مؤلفه‌های روانشناختی دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی مؤثر محسوب می‌شوند و درمان عاطفههراسی در بهبود مؤلفه‌های روانشناختی فراهیجان و استحکام روانی این افراد مؤثرتر است؛ لذا از این درمانها می‌توان به عنوان مکمل جهت کاهش مشکلات روانشناختی دختران با تجربه سوء استفاده جنسی به‌کار گرفته شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استحکام روانی؛ سوء استفاده جنسی؛ عاطفه هراسی؛ فراهیجان؛ مهارتهای خودتعیین‌گری | ||
| مراجع | ||
|
1. Mathews B, Collin-Vézina D. Child sexual abuse: Toward a conceptual model and definition. Trauma, Violence, & Abuse. 2019 Apr; 20(2): 131-48. https://doi.org/10.1177/1524838017738726
2. Noll JG. Child sexual abuse as a unique risk factor for the development of psychopathology: the compounded convergence of mechanisms. Annual review of clinical psychology. 2021 May 7; 17: 439-64. https://doi.org/10.1146/annurev-clinpsy-081219-112621
3. آزادی ا، سنجرانی س، بخشایش ع ر. تجربه زیسته دختران از سوء استفاده جنسی در دوران کودکی: مطالعه کیفی، فصلنامه روانشناسی بالینی و شخصیت. 1402؛ 21(2): 49-58. https://doi.org/10.22070/cpap.2023.15789.1197
4. Angelakis I, Austin JL, Gooding P. Association of childhood maltreatment with suicide behaviors among young people: a systematic review and meta-analysis. JAMA network open. 2020 Aug 3; 3(8): e2012563. https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2020.12563
5. Kletenik I, Sillau SH, Isfahani SA, LaFaver K, Hallett M, Berman BD. Gender as a risk factor for functional movement disorders: the role of sexual abuse. Movement disorders clinical practice. 2020 Feb; 7(2): 177-81. https://doi.org/10.1002/mdc3.12863
6. Hébert M, Langevin R, Oussaïd E. Cumulative childhood trauma, emotion regulation, dissociation, and behavior problems in school-aged sexual abuse victims. Journal of affective disorders. 2018; 225: 306-12. https://doi.org/10.1016/j.jad.2017.08.044
7. Sadock BJ, & Sadock V, Ruiz P. Kaplan and Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral sciences/clinical psychiatry. 11th ,editor: Lippincott Williams & Wilkins. 2015.
8. قاضی‌زاده، س، مشهدی ع، طیبی ز، سلطانی‌فر، ع. اثربخشی درمان شناختی رفتاری متمرکز بر تروما بر نشانگان اختلال تنیدگی پس از سانحه در کودکان با تجربه سوءاستفاده جنسی. مجله روانشناسی بالینی. 1399؛ 12(4): 77-89. https://doi.org/10.22075/jcp.2021.19370.1788
9. Bartsch A. Meta-emotion: How films and music videos communicate emotions about emotions. Projections. 2019; 2(1): 45-59.
10. Ebadi M, Basharpoor S, and Narimani M. Fitting the Causal Model Based on the Couple Relationship Distress According to Negative Meta-Emotion: The Mediating Role of Rejection Sensitivity in Married People. Journal of Family Psychology. 2021; 7(2): 61-74. https://doi.org/10.22034/ijfp.2021.245575 [In Persian]
11. Bailen N, Thompson J. Meta-emotions in daily life: Associations with emotional awareness and depression. Journal of Emotion. 2019; 19(5): 776-787. https://doi.org/10.1037/emo0000488
12. Srinivasan P, Pushpam M. Exploring the influence of metacognition and metaemotion strategies on the outcome of students of IX Std. American Journal of Educational Research. 2016; 4(9): 663- 68. http://dx.doi.org/10.12691/education-4-9-3
13. Pina JA, Passos AM, Maynard MT, Sinval J. Self-efficacy, mental models and team adaptation: A first approach on football and futsal refereeing. Psychology of Sport and Exercise. 2021; 1(15): 101787. https://doi.org/10.1016/j.psychsport.2020.101787
14. Hengen K, Alpers G. Stress makes the difference: social stress and social anxiety in decision-making under uncertainty. Front. Psychol. 2021; 12: 578293. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.578293
15. McCarrick D, Wolfson S, Neave N. Personality characteristics of UK Association Football referees. Journal of Sport Behavior. 2019; 42(4): 493-508. https://www.researchgate.net/publication/337798177_Personality_Characteristics_of_UK_soccer_referees
16. Clough P, Earle K, Sewell D. Mental toughness: The concept and its measurement. Solutions in sport psychology. 2002; 1: 32-45.
17. Lemieux S, Tourigny M, Joly J, Baril K, Séguin M. Characteristics associated with depression and post-traumatic stress disorder among childhood sexual abuse women. Revue d'epidemiologie et de sante publique. 2019 Jul 25; 67(5): 285-94. https://doi.org/10.1016/j.respe.2019.05.012
رضایی، م، قدم پور، ع‌ا، کاظمی ر. نقش میانجی اعتبارزدایی هیجانی در رابطة بین سوءاستفاده جنسی- هیجانی و نشانه‌های افسردگی در دانشجویان دختر. دست‌آوردهای روانشناختی. 1397؛ 25(1): 75-99. https://doi.org/10.22055/psy.2018.23678.1908
35. Ferankl M, Wennberg P, Berggraf L, Philips B. Affect Phobia Therapy for Mild to Moderate Alcohol Use Disorder:The Cases of “Carey,” “Michelle,” and “Mary”. Pragmatic Case Studies in Psychotherapy. 2018; (1): 214-257.
36. Ferankl M, Philips B, Berggraf L, Ulvenes P, Johansson R, & Wennberg P. Psychometric properties of the Affect Phobia Test. Scandinavian Journal of Psychology. 2016; 57: 482–488. https://doi.org/10.1111/sjop.12308
37. Kalleklev J, Karterud S. coparative study of a mentalization – based versus a psychodynamic group therapy session. Group Analysis. 2018; 51(1): 44-60. http://dx.doi.org/10.1177/0533316417750987
38. Mitmansgruber H, Beck T, Hofer S, et al. When you donot like what you feel: Experiental avoidance, mindfulness and Meta emotion in emotion regulation. Personality and Individual Differences. 2009; 46(4): 4. https://awspntest.apa.org/record/2009-01111-014
39. Ahadi B, Mehrinejad A, Moradi M. Cognitive failure in the elderly: the role of mindfulness and meta-emotion. Journal aging Psychology. 2017; 3(2): 115-125. https://jap.razi.ac.ir/article_749_en.html [In Persian]
40. افسانه پورک سع، واعظ موسوی سم. روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه استحکام روانی 48 سوالی، پژوهش‌نامه مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی. 1393؛ 10(19): 39-54. https://doi.org/10.22080/jsmb.2014.831
41. Field S, Hoffman A. Fostering self-determination through building productive relationships in the classroom. Intervention in school and clinic. 1994; 48(1): 6-14. https://doi.org/10.1177/1053451212443150
شاه‌سیاه ن، رضاپورمرصالح ی، صافی م ه. روابط ساختاری ذهن‌آگاهی، خودتعیین‌گری، شفقت به خود و ناگویی هیجانی در دانشآموزان دختر دارای سابقه سوء استفاده و خودزنی. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی. 1399؛ 15(60): 149-170. https://dorl.net/dor/20.1001.1.27173852.1399.15.60.12.6
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 187 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 180 |
||