پیش‌بینی نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر بر اساس فرانگرانی، اجتناب تجربه‌ای و سیستم‌های مغزی-رفتاری BIS/BAS | ||
| روانشناسی بالینی و شخصیت | ||
| مقاله 7، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 39، بهمن 1401، صفحه 91-104 اصل مقاله (945.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/cpap.2022.15353.1160 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه تاجیک1؛ علی عیسی زادگان* 2؛ شیرین زینالی3 | ||
| 1دانشجوی ارشد روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
| 2استاد گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
| 3استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| مقدمه: اختلال اضطراب فراگیر از شایع‌ترین اختلال‌های روانپزشکی به شمار می‌روند که سالانه میلیون‌ها نفر را دچار مشکل می‌سازند و تحقیق حاضر با هدف پیش‌بینی نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر بر اساس فرانگرانی، اجتناب تجربه‌ای و سیستم‌های مغزی-رفتاری BIS/BAS در بین مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌های خدمات روانشناختی شهر ارومیه، در سال 1400 انجام گرفت. روش: روش اجرای این تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح تحقیق، همبستگی بود. کلّیه‌ی مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌های سرپایی ارومیه در خرداد تا شهریور 1400 جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می‌دادند. روش نمونه‌گیری، در دسترس بود و 218 نفر به‌عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر، فرانگرانی، پرسش‌نامه‌ی پذیرش و عمل و سیستم‌های بازداری/ فعّال‌سازی رفتاری استفاده شد. در تحقیق حاضر، به‌منظور آزمون روابط از آزمون‌های پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار «Spss» استفاده شد. نتایج: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین فرانگرانی با نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر و بین اجتناب تجربی و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر و بین سیستم بازداری رفتار (BIS) و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر رابطه‌ی معناداری در سطح 01/0 وجود دارد، امّا بین سیستم فعّال‌سازی رفتار (BAS) و نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر رابطه‌ای یافت نشد. هم‌چنین نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد که فرانگرانی 28 درصد، اجتناب تجربه‌ای 7 درصد، بازداری رفتاری 4 درصد از تغییرات اضطراب فراگیر را پیش‌بینی می‌کند. بحث و نتیجه‌گیری: در تبیین و درمان اختلال اضطراب فراگیر باید به عواملی مانند فرانگرانی، اجتناب تجربه‌ای و سیستم بازداری رفتار توجّه داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اختلال اضطراب فراگیر؛ فرانگرانی؛ اجتناب تجربه‌ای؛ سیستم‌های مغزی رفتاری | ||
| مراجع | ||
|
1- Kessler RC, Berglund P, Demler O, Jin R, Merikangas KR, Walters EE. Lifetime prevalence and age-of-onset distributions of DSM-IV disorders in the National Comorbidity Survey Replication. Archives of general psychiatry. 2005;62(6):593-602.
2- انجمن روانپزشکی آمریکا، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی DSM-5. چاپ چهارم، تهران: نشر روان؛ 2013.
3- Ren L, Yang Z, Wang Y, Cui L-B, Jin Y, Ma Z, et al. The relations among worry, meta-worry, intolerance of uncertainty and attentional bias for threat in men at high risk for generalized anxiety disorder: a network analysis. BMC psychiatry. 2020;20(1):1-11.
4- امیدی عبداله، طباطبایی اعظم، سازور علی، عکاشه گودرز. همه‌گیر شناسی اختلال‌های روانی در مناطق شهری در شهرستان نطنز اصفهان. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 1382؛382;8(4):8-32.
5- لشکری آرزو، محمودعلیلو مجید. اثربخشی درمان فراشناختی (MCT) بر کاهش نگرانی و فرانگرانی افراد دارای نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر (GAD). فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی. 1399؛15(59):97-187.
6- وصالی‌ناصح معصومه، پیوسته‌گر مهرانگیز، افشاری افروز. اثربخشی درمان اصلاح سوگیری توجّه بر اختلال اضطراب فراگیر دانشجویان. تهران: دانشگاه الزهرا (س)؛ 1398.
7- Borkovec TD, Robinson E, Pruzinsky T, DePree JA. Preliminary exploration of worry: Some characteristics and processes. Behaviour research and therapy. 1983;21(1):9-16.
8- عصفوری میعاد،سروری محسن، کارسازی حسین، بیرامی منصور، هاشمی تورج. بررسی نقش سیستم‌های فعّال‌سازی و بازداری رفتاری (BIS/BAS) در نشانه‌های اختلال اضطراب اجتماعی با توجّه به نقش میانجی سوگیری شناختی. مجله پزشکی ارومیه. 1396؛28(1):1-13.
9- Wells A, Matthews G. Attention and emotion: A clinical perspective. Hove (UK). Lawrence Erlbaum. Clinical Psychology & Psychotherapy. 1994;2:134.
10- Wells A. Emotional disorders and metacognition: Innovative cognitive therapy: John Wiley & Sons; 2000.
11- Wells A. Meta-cognition and worry: A cognitive model of generalized anxiety disorder. Behavioural and cognitive psychotherapy. 1995;23(3):301-20.
12- Wells A. The cognitive attentional syndrome (CAS). Metacognitive Therapy: Routledge; 2009. p. 19-22.
13- McEvoy PM. Metacognitive therapy for anxiety disorders: a review of recent advances and future research directions. Current psychiatry reports. 2019;21(5):1-9.
14- Monnazami F, Bagherian-Sararuodi R, Soltani MAT, Rabiei M. Comparison of metacognitive (MCT) and cognitive-behavioral (CBT) interventions on reducing the general anxiety symptoms and metacognitive beliefs of patient with this disorder. Journal of Isfahan Medical School. 2013;31(233).
15- علیخانی، زهرا و امیری‌مجد، مجتبی. رابطه‌ی مؤلفه‌های فرانگرانی، نشخوار فکری و انعطاف پذیری ذهنی با علایم اختلال‌های طیف وسواس. اندیشه و رفتار در روانشناسی بالینی (اندیشه و رفتار). 1398؛13(52): 47-56.
16- Goodwin H, Yiend J, Hirsch CR. Generalized Anxiety Disorder, worry and attention to threat: A systematic review. Clinical Psychology Review. 2017;54:107-22.
17- محمودعلیلو مجید، عنبردباغی‌یان سمانه. پیش‌بینی اختلال اضطراب فراگیر براساس ابعاد چندگانه اجتناب تجربه‌ای. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی. 1398؛14(2-5):1-6.
18- Berman NC, Wheaton MG, McGrath P, Abramowitz JS. Predicting anxiety: The role of experiential avoidance and anxiety sensitivity. Journal of anxiety disorders. 2010;24(1):109-13.
19- Hayes-Skelton SA, Orsillo SM, Roemer L. An acceptance-based behavioral therapy for individuals with generalized anxiety disorder. Cognitive and behavioral practice. 2013;20(3):264-81.
20- Hayes SC, Wilson KG, Gifford EV, Follette VM, Strosahl K. Experiential avoidance and behavioral disorders: A functional dimensional approach to diagnosis and treatment. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1996;64(6):1152-68.
21- Barlow DH. Unraveling the mysteries of anxiety and its disorders from the perspective of emotion theory. American psychologist. 2000;55(11):1247.
22- Hayes SC. Acceptance and commitment therapy, relational frame theory, and the third wave of behavioral and cognitive therapies. Behavior therapy. 2004;35(4):639-65.
23- Spinhoven P, van Hemert AM, Penninx BW. Experiential avoidance and bordering psychological constructs as predictors of the onset, relapse and maintenance of anxiety disorders: One or many? Cognitive Therapy and Research. 2017;41(6):867-80.
24- Roemer L, Salters K, Raffa SD, Orsillo SM. Fear and avoidance of internal experiences in GAD: Preliminary tests of a conceptual model. Cognitive Therapy and Research. 2005;29(1):71-88.
25- Roemer L, Lee JK, Salters-Pedneault K, Erisman SM, Orsillo SM, Mennin DS. Mindfulness and emotion regulation difficulties in generalized anxiety disorder: Preliminary evidence for independent and overlapping contributions. Behavior therapy. 2009;40(2):142-54.
26- Lee JK, Orsillo SM, Roemer L, Allen LB. Distress and avoidance in generalized anxiety disorder: Exploring the relationships with intolerance of uncertainty and worry. Cognitive behaviour therapy. 2010;39(2):126-36.
27- Mellick WH, Mills JA, Kroska EB, Calarge CA, Sharp C, Dindo LN. Experiential avoidance predicts persistence of major depressive disorder and generalized anxiety disorder in late adolescence. The Journal of clinical psychiatry. 2019;80(6):0-.
28- ناصری اشکان، کریمی جواد، قاسمی‌پور یداله. تعیین سهم اجتناب تجربه‌ای، سبک‌های دلبستگی، عدم تحمل بلاتکلیفی و جهت گیری منفی نسبت به مشکل در پیش‌بینی علائم اختلال اضطراب فراگیر: دانشگاه ملایر؛ 1398.
29- Pickett, S. M., Lodis, C. S., Parkhill, M. R., & Orcutt, H. K. PICKETT, Scott M., et al. Personality and experiential avoidance: A model of anxiety sensitivity. Personality and Individual Differences, 2012;53(3): 246-250.
30- Najjar Khodabakhsh S, Torkan H, Abdinian M. Investigating the Role of Predictor of Anxiety Sensitivity, Sensory Processing Sensitivity, Brain-Behavioral Systems and Alexithymia in Dental Anxiety. 2020.
31- Maack DJ, Tull MT, Gratz KL. Examining the incremental contribution of behavioral inhibition to generalized anxiety disorder relative to other Axis I disorders and cognitive-emotional vulnerabilities. Journal of anxiety disorders. 2012;26(6):689-95.
32- امینی‌باسمنج رویا، هاشمی‌نصرت‌آباد تورج، محمودعلیلو مجید. نقش سیستم‌های مغزی-رفتاری BIS/BAS، حسّاسیّت اضطرابی و سوگیری تعبیر در نشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر با توجّه به میانجی گری اجتناب تجربه‌ای: دانشگاه تبریز؛ 1394.
33- Sun J, Luo Y, Chang H, Zhang R, Liu R, Jiang Y, et al. The mediating role of cognitive emotion regulation in BIS/BAS sensitivities, depression, and anxiety among community-dwelling older adults in China. Psychology Research and Behavior Management. 2020;13:939.
34- Katz BA, Matanky K, Aviram G, Yovel I. Reinforcement sensitivity, depression and anxiety: A meta-analysis and meta-analytic structural equation model. Clinical Psychology Review. 2020;77:101842.
35- Pour H, Mansouri A. The mediating role of worry and rumination in the relationship between brain behavioral systems and generalized anxiety disorder in students. Clinical Psychology and Personality. 2020.
36- Hoffman DL, Dukes EM, Wittchen HU. Human and economic burden of generalized anxiety disorder. Depression and anxiety. 2008 Jan;25(1):72-90.
37- Spitzer R, Kroenke K, Williams J. Generalized anxiety disorder 7-item (GAD-7) scale. Arch Intern Med. 2006;166:1092-7.
38- نائینیان محمدرضا، شعیری محمدرضا، شریفی معصومه، هادیان مهری. بررسی پایایی و اعتبار مقیاس کوتاه اختلال اضطراب فراگیر (GAD-7). روانشناسی بالینی و شخصیت. 1390؛3(4):41-5.
39- Revicki DA, Travers K, Wyrwich KW, Svedsäter H, Locklear J, Mattera MS, et al. Humanistic and economic burden of generalized anxiety disorder in North America and Europe. Journal of affective disorders. 2012;140(2):103-12.
40- Wells A. The metacognitive model of GAD: Assessment of meta-worry and relationship with DSM-IV generalized anxiety disorder. Cognitive therapy and research. 2005;29(1):107-21.
41- سلمانی بهزاد، حسنی جعفر، محمدخانی شهرام، کرمی غلامرضا. اثربخشی درمان فراشناختی در سندروم شناختی/توجّهی (CAS) و راه‌بردهای نظم جویی شناختی هیجان (CER) بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD). مجله علوم رفتاری. 1392؛7(2): 245-254.
42- قدرتی‌میرکوهی مهدی، بالداران ناهید، عبداللهی‌بقرآبادی قاسم. پیش بینی انعطاف پذیری شناختی افراد تحت درمان با متادون بر اساس فرانگرانی، اضطراب، مدت و میزان مصرف متادون. اعتیادپژوهی. 1396؛11(42):181-96.
43- Bond FW, Hayes SC, Baer RA, Carpenter KM, Guenole N, Orcutt HK, Waltz T, Zettle RD. Preliminary psychometric properties of the Acceptance and Action Questionnaire–II: A revised measure of psychological inflexibility and experiential avoidance. Behavior therapy. 2011 Dec 1;42(4):676-88.
44- عباسی ایمانه، فتی لادن، مولودی رضا، ضرابی حمید. کفایت روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پذیرش و عمل–نسخه دوم. فصلنامه علمی-پژوهشی روش‌ها و مدلهای روانشناختی. 1391؛3(10):65-80.
45- Carver CS, White TL. Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: the BIS/BAS scales. Journal of personality and social psychology. 1994 Aug;67(2):319.
46- محمدی، نوراله. ویژگیهای روان سنجی مقیاس‌های سیستم بازداری و فعال سازی رفتار در دانشجویان دانشگاه شیراز. دانشور، رفتار. 1387؛28(10):61-68.
47- عبداللهی‌مجارشین، ر. رابطه سیستم‌های بازداری و فعال سازی با سوگیری حافظه ناآشکار در افراد افسرده: دانشگاه تبریز؛ 1385.
48- Nicola B, Kemp R, Snelgar R. SPSS for Psychologists. A Guide to Data Analysis Using SPSS for Windows. 2006;3.
49- Wells A. Control of worry. Worrying: Perspectives on Theory, Assessment and Treatment. 1994;19:71.
50- شیروانی امیر، پورشریفی حمید، محمودعلیلو مجید. متغیرهای پیش‌بین علائم اختلال اضطراب فراگیر و مقایسه آنها در افراد دارای علائم GAD و افراد عادی: دانشگاه تبریز؛ 1389.
51- Esbjørn B, Lønfeldt N, Nielsen S, Reinholdt-Dunne M, Sømhovd M, Cartwright-Hatton S. Meta-worry, worry, and anxiety in children and adolescents: relationships and interactions. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 2015;44(1):145-56.
52- منصوری احمد، بخشی‌پور رودسری عباس. رابطه سیستم‌های فعال‌ساز و بازداری رفتاری با نگرانی آسیب‌شناختی و غیر آسیب‌شناختی. مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل. 1389؛12(1):59-64.
53- یارالهی نعمت‌اله، شعیری محمدرضا. بررسی نقش اجتناب تجربه‌ای در پیش‌بینی سلامت عمومی در جمعیت غیر بالینی. مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت. 1397؛5(3):1-11.
51- Clark DA, Taylor S. The transdiagnostic perspective on cognitive-behavioral therapy for anxiety and depression: new wine for old wineskins? Journal of Cognitive Psychotherapy. 2009;23(1):60-6.
55- Mohammadkhani P, Pourshahbaz A, Kami M, Mazidi M. Anxiety Sensitivity Dimensions and Generalized Anxiety Severity: The Mediating Role of Experiential Avoidance and Repetitive Negative Thinking. Iranian journal of psychiatry. 2016;11(3):140.
56- Mennin DS, Heimberg RG, Turk CL, Fresco DM. Preliminary evidence for an emotion dysregulation model of generalized anxiety disorder. Behaviour research and therapy. 2005;43(10):1281-310.
57- درگاهی مریم، هاشمی‌نصرت‌آباد تورج، بیرامی منصور. روابط ساختاری الگوهای بالینی شخصیت C بانشانه‌های اختلال اضطراب فراگیر با واسطه گری سیستم‌های مغزی-رفتاری و دشواری در تنظیم هیجان: دانشگاه تبریز؛ 1397.
58- آذرآیین سعیده، خدابخش روشنک، خسروی زهره، فضیلت‌پور مسعود. مقایسه سیستم‌های مغزی رفتاری در افراد مبتلا به اضطراب، افراد مبتلا به افسردگی و افراد سالم. دانشگاه علوم پزشکی سبزوار (اسرار). 1399؛ 27(4):494-501.
59- Gray JA. Précis of The neuropsychology of anxiety: An enquiry into the functions of the septo-hippocampal system. Behavioral and Brain Sciences. 1982;5(3):469-84.
60- Turner SM, Beidel DC, Wolff PL. Is behavioral inhibition related to the anxiety disorders? Clinical Psychology Review. 1996;16(2):157-72.
61- Corr PJ. Reinforcement sensitivity theory and personality. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2004;28(3):317-32.
62- Majarshin R. Relation of inhibition and activation system with implicit memory bias in depressive individual. Iran: University of Tabriz; 2007.
63- Zinbarg RE, Yoon K. RST and clinical disorders: Anxiety and depression. In: Corr PJ, editor. The reinforcement sensitivity theory of personality. New York, NY: Cambridge University Press; 2008. p. 360-97.
64- Gray JA, McNaughton N. The europsychology of anxiety: an enquiry into the functions of the septohippocampal system. New York: Oxford University Press; 2000.
65- Borkovec TD, Alcaine OM, Behar E. Avoidance Theory of Worry and Generalized Anxiety Disorder. In: Heimberg RG, Turk CL, Mennin DS, editors. Generalized anxiety disorder: Advances in research and practice: The Guilford Press; 2004.
66- Leahy RL. Cognitive therapy: Basic principles and applications: Jason Aronson, Incorporated; 1996.
67- معین الغربائی فاطمه، کرملو سمیرا، نوفرستی اعظم. مؤلفه‌های فراشناختی در افراد مبتلا به اختلال اضطراب منتشر، اختلال وسواس اجبار و اختلال افسرده خویی. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران. 1396؛23 (2): 164-77.
68- Davey GC, Wells A. Worry and its psychological disorders: Theory, assessment and treatment: John Wiley & Sons; 2006. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,153 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 926 |
||