سبک زندگی اشرافی در روایات امام علی (ع) و پیامدهای تمدنی آن | ||
| فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی | ||
| دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، مهر 1400، صفحه 241-274 اصل مقاله (1.13 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/nic.2022.14735.1108 | ||
| نویسندگان | ||
| جمیله شکری1؛ ثریا قطبی* 2 | ||
| 1کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشگاه شاهد، تهران، جمهوری اسلامی ایران. | ||
| 2دانشیار، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، جمهوری اسلامی ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از موانع تحقق تمدن نوین اسلامی، پیروی از سبک زندگی اشرافی است. این نوع سبک زندگی، شیوه‌ای مبتنی بر جهان‌بینی مادی و دنیاگرایانه است که در آن ارزش‌ها و کنش‌های فردی یا گروهی بر اساس معیارهایی ازجمله خودبرتربینی و امتیازخواهی صورت می‌پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل مؤلفه‌های سبک زندگی اشرافی در روایات امام علی (ع) و پیامدهای تمدنی آن است. پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. یافته‌های تحقیق نشانگر آن است که نادیده انگاری کرامت انسانی، عدم شناخت ماهیت دنیا، غفلت از جهان آخرت، عدم خردورزی و باورمندی به برتری طبقه فرادست بر فرودست، از مهم‌ترین مؤلفه‌های شناختی سبک زندگی اشرافی است که در بروز رفتارهای مبتنی بر اشرافی‌گری نقش‌آفرین است. مؤلفه‌های رفتاری سبک زندگی اشرافی، ناظر به رفتارهای عینی ازجمله فخرفروشی به اصل و نسب، استفاده از خوردنی‌های رنگارنگ، پوشیدن لباس‌های فاخر، گستردن فرش‌های ابریشمی، ساکن شدن در مناطق اعیان‌نشین، زیاده‌طلبی و غیره است که به‌طور روزمره در زندگی فردی و اجتماعی انسان‌های اشرافی ظهور می‌یابد تا آنجا که این نوع از سبک زندگی در وجود آن‌ها نهادینه می‌شود. گسترش بی‌عدالتی، حاکمیت نظام سلطه، بیماری‌های روحی، تفرقه، فروپاشی نظام عاطفی، رسوایی، انحراف از مسیر حق، گرفتاری و هلاکت نفس ازجمله پیامدهای تمدنی پیروی از سبک زندگی اشرافی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تمدن نوین اسلامی؛ سبک زندگی اشرافی؛ حوزه‌ی شناختی؛ حوزه‌ی رفتاری؛ روایات امام علی (ع) | ||
| مراجع | ||
|
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414)، لسان العرب، بیروت، دار صادر.
ابن فارس، احمد (1404)، معجم مقاییس اللغة. تحقیق و تصحیح: عبدالسلام محمد هارون، قم، مکتب الأعلام الاسلامی.
ازهری، محمدبن احمد (1421)، تهذیب اللغه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
اسماعیل صینی، محمود (1414)، المکنز العربی المعاصر، لبنان، مکتبه ناشرون.
اشرفی، عباس (1392)، اشرافی گری، سبکی ناپسند برای زندگی (با تأکید بر بیانات مقام معظم رهبری)، فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، ویژه‌نامه سبک زندگی، شماره‌ی چهارم، صص140-164.
حکیمی، محمدرضا (1380)، الحیات، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
خاشعی، وحید؛ نظرپور، کاشانی، حامد و شریعت زاده، سید محمدعلی (۱۳۹۵)، کاوشی در سبک زندگی در حوزه رفتار مصرف‌کننده از دیدگاه نهج‌البلاغه، فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، شماره‌ی1، صص49-11.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412)، مفردات الفاظ قرآن، بیروت، دارالشامیه.
سقای بی‌ریا، محمدناصر (1398)، مقایسه سنن اجتماعی تمدن ساز انبیاء و طاغوتیان از دیدگاه قرآن، فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره‌ی2، شماره‌ی4، صص223-247
طریحی، فخرالدین بن محمد (۱۳۷۵)، مجمع البحرین و مطلع النیرین، مشهد، انتشارات نشر فرهنگ اسلامی.
عادلی، حمید (۱۳۹۱)، شیوه‌های مقابله با اشرافیت از دیدگاه امام علی (ع)، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشکده‌ی اصول‌الدین.
عشایری طاها؛ عباسی، الهام و نامیان، فاطمه (1397)، تحلیل تاریخی- جامعه‌شناختی پایان تمدن‌های انسانی با تأکید بر نهج‌البلاغه، فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره‌ی 1، شماره‌ی 2، صص 153-177.
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409)، العین، قم، انتشارات هجرت.
قطبی، ثریا؛ هادوی، اصغر؛ رهنما، اکبر و باغانی، فاطمه (1393)، تحلیل ابعاد و مؤلفه‌های اعتقادی سبک زندگی اسلامی، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، سال18، شماره‌ی 3، صص435-450.
محمدی ری‌شهری، محمد (1389)، دانش‌نامه امیر المومنین علیه‌السلام بر پایه قرآن و حدیث و تاریخ، قم، موسسه علمى فرهنگى دارالحدیث.
مصطفوی، حسن (1360)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مهدوی کنی، محمد سعید (1390)، دین و سبک زندگی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,041 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 430 |
||