منشِ اعتمادسازِ کارگزارانِ دولتِ در ترازِ تمدن اسلامی بر اساس آموزه‌های نهج‌البلاغه | ||
| فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی | ||
| دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، مهر 1400، صفحه 217-240 اصل مقاله (829.75 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/nic.2022.15542.1156 | ||
| نویسنده | ||
| محسن ردادی* | ||
| استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، جمهوری اسلامی ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از این مقاله «الگویابی از دولت علوی برای اعتمادساز شدن ارتباط کارگزاران دولتی» است. اندیشه‌ی امام علی (علیه‌السلام) می‌تواند رهیافت‌هایی را برای رفتار اعتمادآمیز میان مردم و دولت آشکار سازد. اگر مؤلفه‌های اعتماد سیاسی در اندیشه‌ی امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) کشف و دسته‌بندی شود، در مسیر سیاست‌گذاری و حکمرانی در تمدن نوین اسلامی می‌توان آن را به کار گرفت. این مقاله با روش مطالعه‌ی تطبیقی اندیشه‌ی سیاسی اسلام نوشته‌شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که حکومت علوی برای کسب اعتماد سیاسی از چهار مؤلفه‌ی مهم بهره می‌برد: «سازگاری با خواسته‌های مردم»، «پیش بینی‌پذیر بودن رفتارهای حکومت برای مردم» (با اجرای سیاست‌هایی مانند شفاف‌سازی، قدرشناسی، خودداری از رسوا کردن شهروندان خطاکار، عذرخواهی از مردم، آبروداری و حفظ اعتبار حکومت)، «بازخورد گرفتن و مکانیسم جبران» (با اعزام بازرس و مأمور مخفی و نیز دریافت شکایت‌های مردمی به‌صورت مستقیم) و «ترویج و تقویت هنجارهای اعتمادساز» (هنجارهایی مانند وفای به عهد، امانت‌داری، نرم‌خویی و حسن معاشرت، تکریم مردم، راست‌گویی) بهره می‌گرفت. کارگزاران دولت جمهوری اسلامی نیز باید تلاش کنند با نهادینه کردن این مؤلفه‌ها، منش خود را اعتمادساز نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امام علی (علیه‌السلام)؛ اندیشه سیاسی اسلام؛ رفتار کارگزاران؛ دولت سازی؛ تمدن نوین اسلامی؛ اعتماد سیاسی | ||
| مراجع | ||
|
ابن ابی الحدید المعتزلی (1425)، شرح نهج‌البلاغه، با توضیحات شیخ حسین الاعلمی، ج17، بیروت، لبنان، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
اوفه، کلاوس (1384)، چگونه می‌توان به شهروندان اعتماد کرد؟، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، گردآورنده: کیان تاجبخش، ترجمه ی اف‍ش‍ین خ‍اک‍ب‍از و حسن پ‍ویان، تهران، شیرازه.
جرداق، جرج (1423)، علی و حقوق الانسان، ج1، بحرین، جدحفص، صعصعه.
جعفری، محمدتقی (1378)، ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه، ج21، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
دشتی، محمد (1379)، ترجمه نهج‌البلاغه، اصفهان، انتشارات آثار فرهنگ برتر.
زتومکا، پیتر (1386)، اعتماد نظریه‌ی جامعه‌شناسی، ترجمه غلامرضا غفاری، تهران، نشر شیرازه.
القبانچی، سیدحسن (1421)، مسند الامام علی علیه‌السلام، ج10، بیروت، موسسه اعلمی للمطبوعات.
معرفت، محمدهادی (1380)، حقوق متقابل مردم و حکومت، دانشنامه امام علی علیه‌السلام، جلد5، زیر نظر علی‌اکبر رشاد، تهران، مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
الهاشمی الخویی، میرزا حبیب‌الله (1364)، منهاج البراعه فی شرح نهج‌البلاغه، گردآوری شیخ حسن حسن‌زاده آملی، تصحیح سید ابراهیم میانجی، ج17، تهران، مکتبه الاسلامیه بطهران.
قربانی‌زاده، وجه‌الله، بیشه، مجید، جهان بین، فرزاد (1399)، شایستگی‌های کارگزاران تراز دولت اسلامی ایران با رویکرد تمدّن نوین اسلامی، فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی دفاع ملی، 4 ،(15)، 137تا166.
آیت‌الله خامنه‌ای، سیدعلی (تیر1400)، «بیانات در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه 14مهر1379» https://farsi.khamenei.ir
آیت‌الله خامنه‌ای، سیدعلی (تیر1400)، «بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران 22بهمن1397» https://farsi.khamenei.ir
آیت‌الله خامنه‌ای، سیدعلی (تیر1400)، «بیانات در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیأت دولت ۸شهریور1384» https://farsi.khamenei.ir
آیت‌الله خامنه‌ای، سیدعلی (تیر1400)، «بیانات در دیدار کارگزاران نظام 6آبان1383»
بهمنی، محمدرضا (1393)، تمدن نوین اسلامی در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای (چیستی و چگونگی تکامل تمدنی جمهوری اسلامی ایران) ، نقد و نظر، 19، (74)، 198تا237.
تاملین، فردریک (1385)، گزیده آثار توین‌بی، ترجمه محمدحسین آریا، تهران، انتشارات امیرکبیر.
خزاعی، علی، خسروی، محمدرضا، رجبی‌دوانی، محمدحسین (1397)، شناسایی تجربیات موفق نظام جمهوری اسلامی ایران در نیل به تمدن نوین اسلامی، مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 8، (32)، 65تا83.
نجفی سیار، رحمان، نیکونهاد، ایوب (1399) ، شاخص‌های حکمرانی مطلوبِ «دولت تراز انقلاب اسلامی» مطابق با بیانیه گام دوم، مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 10، (41)، 173تا200.
حسینی‌تاش، سیدعلی، علی‌واثق، قادر (1393)، حکمرانی خوب و ارائه حکمرانی شایسته: بررسی و شاخص‌های این دو از دیدگاه امیرالمؤمنین علی (ع)، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 3، (2)،7تا28.
Gershtenson, J., Ladewig, J., Plane, D. ,(2006) , Parties, Institutional Control, and Trust in Government, Social Science Quarterly, 87,(4), 882.
Gouldner, Alvin (1960), The Norm of Reciprocity: A Preliminary Statement” American Sociological Review, 25,161–178.
Hetherington, M. J. , (1998), The political relevance of political trust, American political science review, 92 ,(4), 791-808.
Kimball, D. C., & Patterson, S. C., (1997) , Living up to expectations: Public attitudes toward Congress, The Journal of Politics, 59, (3), 701-728.
Putnam, Robert D. , (2000) , Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, New York , Simon & Schuster.
Ulbig, S. G. , (2002) , Policies, procedures, and people: Sources of support for government?, Social Science Quarterly, 83 , (3), 789-809.
Wilcox, L. (2010) , Secularists and Islamists in Morocco: Prospects for building trust and civil society through human rights reform , Journal for the Study of Religions and Ideologies, 7 , (20), 3-25. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 427 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 378 |
||