بنیان‌های اخلاقی دولت اسلامی در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی: طراحی مدل مفهومی سیاست ورزی اخلاقی | ||
| فصلنامه مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی | ||
| دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 8، مهر 1400، صفحه 157-190 اصل مقاله (912.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/nic.2022.15490.1144 | ||
| نویسندگان | ||
| روح الله فرهادی* 1؛ علیرضا اسدی2 | ||
| 1استادیار علوم سیاسی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران، جمهوری اسلامی ایران( | ||
| 2استادیار مرکز معارف اسلامی و ادبیات فارسی، دانشگاه صنعتی اصفهان | ||
| چکیده | ||
| نسبت اخلاق و سیاست یک از چالش‌برانگیزترین مباحث تاریخ اندیشه‌ی سیاسی کلاسیک و مدرن است به‌طوری‌که باعث شکل‌گیری رویکردهای مختلفی در تبیین نسبت مذکور شده است. این پژوهش با هدف کاربردی کردن اندیشه‌ی رهبران انقلاب اسلامی در تبیین سیاست اخلاقی و دست‌یابی به مدلی مفهومی که روایت گر و مبین اندیشه ایشان است به نگارش درآمده است. اقتضائات تاریخی و معرفتی انقلاب اسلامی ایران، معیار بودن «اندیشه‌ی رهبران» و فقدان خوانش اخلاقی از ساخت قدرت، اهمیت و ضرورت تبیینی سازگار با پارادایم فکری رهبران انقلاب اسلامی را ایجاب کرده است. بنابراین مسئله‌ی پژوهش حاضر، چگونگی سیاست ورزی اخلاقی در اندیشه‌ی رهبری انقلاب اسلامی است. این مهم با به‌کارگیری دلالت‌های مفهومی سیاست و اخلاق با استفاده از «روش تحلیل مضمون» در اندیشه‌ی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری مطالعه گردید. با تبیین مسئله و تحلیل داده‌های موجود در این پژوهش چهار راهبرد کاربردی شناسایی شد که به اخلاقی شدن سیاست یاری می‌رساند: یک) لزوم ارجاع سیاست ورزی اخلاقی به مبانی پارادایمی انقلاب اسلامی؛ دو) تقویت پیوند سیاست ورزی اخلاقی با اخلاق فردی؛ سه) لزوم رعایت مصالح در سیاست ورزی اخلاقی؛ چهار) ارتقای اخلاق در حد غایت دولت اسلامی. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق؛ سیاست؛ سیاست ورزی اخلاقی؛ رهبران انقلاب اسلامی؛ روش تحلیل مضمون | ||
| مراجع | ||
|
امام خمینی، روح‌الله (1371)، شرح چهل حدیث، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
امام خمینی، روح‌الله (1372 الف)، آداب‌الصلوه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
امام خمینی، روح‌الله (1372ب)، حکومت اسلامی یا ولایت‌فقیه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
امام خمینی، روح‌الله (1378)، صحیفه امام، مجموعه آثار امام خمینی(ره)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح‌الله (1379)، الطلب و الاراده، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
امام خمینی، روح‌الله (1381)، تقریرات فلسفه امام خمینی (ره)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
احمدی، حسین و حسن محیطی (1398)، ظرفیت سنجی اندیشه‌های اخلاقی در ایجاد نظام ارزشی تمدن نوین اسلامی، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره‌ی2، بهار و تابستان.
احمدی طباطبایی، محمدرضا (1387)، اخلاق و سیاست: رویکرد اسلامی تطبیقی، تهران، دانشگاه امام صادق (ع) و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
اسلامی، حسن (1393)، امام، اخلاق، سیاست، تهران، موسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی (ره).
افلاطون (1374)، جمهور، ترجمه فؤاد روحانی، تهران، علمی فرهنگی.
پورمنوچهری، سیدعلی و محمدرضا فارسیان (1397)، تمدن نوین اخلاقی بر محور تبدل فقاهت سیاسی با رویکردی بر آراء امام خمینی (ره)، مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی، دوره‌ی1، شماره‌ی2، پاییز و زمستان.
پولانیی، مایکل (1376)، «فراسوی نیهلیسم»، مجموعه مقالات خرد در سیاست، گردآوری و ترجمه عزت‌الله فولادوند، تهران، طرح نو.
پونتارا، جولیانو (1370)، «اخلاق، سیاست و انقلاب»، ترجمه حمید غفاری، نامه فرهنگ، سال دوم، شماره‌ی 5 و 6.
خراسانی، رضا (1390)، اخلاق و سیاست در اندیشه سیاسی اسلام، قم، بوستان کتاب.
خواص، امیر و دیگران (1385)، فلسفه اخلاق، قم، دفتر نشر معارف.
داوری اردکانی، رضا (1383)، «اخلاق و سیاست»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره‌ی26.
دباغ، سروش (1392)، درس گفتارهایی در فلسفه اخلاق، تهران، صراط.
دوبوار، سیمون (1354)، نقد حکمت عامیانه، ترجمة مصطفی رحیمی، تهران، آگاه.
سروش، عبدالکریم (1360)، دانش و ارزش، تهران، یاران.
صدرا، علیرضا (1383)، «تعامل اخلاق و سیاست»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره‌ی26.
فرانکنا، ویلیام (1376)، فلسفه اخلاق، ترجمه هادی صادقی، قم، انتشارات طه.
کاظمى، سیدعلى اصغر (1376)، اخلاق و سیاست، اندیشه سیاسى در عرصه عمل، تهران، انتشارات قومس.
کاظمى، سیدعلى اصغر (1376)، اخلاق و سیاست، اندیشه سیاسى در عرصه عمل، تهران، انتشارات قومس.
کیخا، نجمه (1383)، مناسبات اخلاق و سیاست در اندیشه اسلامی، قم، بوستان کتاب.
کاشی، محمدجواد غلامرضا (1387)، «چهار الگوی برقراری نسبت میان اخلاق و سیاست»، ماهنامه آیین، شماره‌ی 13 و 14.
ماکیاولی، نیکولو (1375)، شهریار، ترجمه داریوش آشوری، تهران، نشر مرکز.
محمودی، سیدعلی (1386)، فلسفه سیاسی کانت: اندیشه سیاسی در گستره فلسفه نظری و فلسفه اخلاق، تهران، نگاه معاصر.
مطهری، مرتضی (1380)، مقدمه‌ای برجهان بینی اسلامی، تهران، صدرا.
مک ناوتن، دیوید (1383)، نگاه اخلاقی، ترجمه حسن میانداری تهران، سمت.
وبر، ماکس (1382)، دین قدرت جامعه، ترجمه احمد تدین. تهران، هرمس.
حسینی خامنه‌ای، سید علی، «بیانات مقام معظم رهبری»،
http://farsi.khamenei.ir
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 415 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 389 |
||