سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه شاهد

منیری, سیدهاشم, اطهری, سیدحسین. (1400). دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی. , 9(18), 163-184. doi: 10.22070/iws.2021.5768.1969
سیدهاشم منیری; سیدحسین اطهری. "دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی". , 9, 18, 1400, 163-184. doi: 10.22070/iws.2021.5768.1969
منیری, سیدهاشم, اطهری, سیدحسین. (1400). 'دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی', , 9(18), pp. 163-184. doi: 10.22070/iws.2021.5768.1969
منیری, سیدهاشم, اطهری, سیدحسین. دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی. , 1400; 9(18): 163-184. doi: 10.22070/iws.2021.5768.1969

دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی

جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام
دوره 9، شماره 18، فروردین 1400، صفحه 163-184    اصل مقاله (801.36 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/iws.2021.5768.1969
نویسندگان
سیدهاشم منیری* 1؛ سیدحسین اطهری2
1دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
2دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
آزادی با ورود به جامعه عربی با دشواره‌‌های چندوجهی روبرو گشت که اقتدارگرایی یکی از آنان است. حاکمان و دولت‌‌های عربی اگرچه به‌ظاهر نهاد دین را از نهاد دولت متمایز ساختند؛ ‌اما دین را ابزاری برای پیشبرد سیاست‌‌های خود، ساخته و از مفهوم آزادی نیز معنایی متفاوت استخراج نمودند. سؤال اصلی این مقاله این است که جایگاه و معنای آزادی در رویارویی با دولت و مذهب در جامعه عربی چیست؟ پاسخ به این سئوال بدین قرار است که درک از معنای آزادی در ادبیات سیاسی عرب متفاوت است و موانعی چون اقتدار دولت باعث شده است؛ امکان و توان جامعه عربی در توسعه و گسترش آزادی، خود را به صورت ناپایدار، پدیدار سازد. به همین منظور این مقاله در صدد  است؛ با استفاده از روش تفسیری - تفهمی ماکس وبر و چارچوب مفهومی آزادی، به بررسی دشواره‌‌ی رویارویی آزادی، دولت و مذهب در جامعه عربی از دیدگاه عبدالله العروی، که یکی از متفکران مشهور در کشور مراکش در قرن بیستم است؛ بپردازد. در این تحقیق نشان داده شده است؛ آزادی و دموکراسی به دلایل تاریخی و زمینه‌های قومی و فرهنگی نتوانسته عملی شود. همچنین دین مانع آزادی نیست؛ بلکه سنت‌‌های قبیله‌‌ای و دولت‌‌ها هستند که در طول تاریخ مانع آزادی بوده‌‌اند
کلیدواژه‌ها
آزادی؛ جامعه عربی؛ دولت؛ عبدالله العروی؛ فرهنگ؛ مدرنیته؛ مذهب
مراجع
  • ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد(1382)، مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمدپروین گنابادی، چاپ دهم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • برلین، آیزایا(1368)، چهار مقاله درباره آزادی، ترجمه محمدعلی موحد، تهران: انتشارات خوارزمی.
  • جابری، محمدعابد(1395)، سنت و مدرنیته، ترجمه سیدمحمد آل‌‌مهدی، تهران: انتشارات دنیای اقتصاد.
  • عبدالرحمن، طه(1397)، کنش دینی و نوسازی عقل، ترجمه هادی بیگی، چاپ دوم، تهران: ترجمان علوم انسانی. عروی، عبدالله(1397ج)، مفهوم آزادی، ترجمه سیدمحمد آل‌‌مهدی، تهران: اختران.
  • عروی، عبدالله(1397چ)، اسلام و مدرنیته، ترجمه امیر رضایی، چاپ دوم، تهران: قصیده‌‌سرا.
  • علیخانی، علی اکبر و همکاران(1390)، اندیشه سیاسی متفکران مسلمان، جلد هفدهم، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  • فروند، ژولین(1383)، جامعه‌‌شناسی ماکس وبر، ترجمه عبدالحسین نیک‌‌گهر. تهران: توتیا.
  • فیرحی، داود(1387)، قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام، تهران: نی.
  • گل‌‌محمدی، احمد(1392)، چیستی، تحول، و چشم‌‌انداز دولت، تهران: نی.
  • لیتل، دانیل(1388)، تبیین در علوم اجتماعی: درآمدی به فلسفه علم الاجتماع. ترجمه عبدالکریم سروش. چاپ پنجم، تهران: صراط.
  • منوچهری، عباس(1387)، «تفسیرگرایی»، در: رهیافت و روش در علوم سیاسی، به اهتمام عباس منوچهری. تهران: سمت.
  • وبر، ماکس(1384)، اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری، مهرداد ترابی‌‌نژاد و مصطفی عمادزاده، تهران: سمت.
  • وبر، ماکس(1389)، دین، قدرت، جامعه، ترجمه احمد تدین، چاپ چهارم، تهران: هرمس.
 

  • العروی، عبدالله(2012الف)، مفهوم الایدیولوجیا، الطبعه الثامنه، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
  • ــــــــــــــ (2005ب)، مفهوم التاریخ: الالفاظ و المذاهب؛ المفاهیم و الاصول، الطبعه الرابعه، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
  • ــــــــــــــ (2012پ)، المفهوم الحریه، الطبعه الخامسه، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
  • ــــــــــــــ (2014ت)، المفهوم الدوله، الطبعه العاشره، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
  • ــــــــــــــ (2012ث)، المفهوم العقل: مقاله فی المفارقات، الطبعه الخامسه، المغرب: المرکز الثقافی العربی.
  • مصباحی، محمد(2015)، فکره الزمن فی کتاب السنه و الإصلاح، فی: هکذا تکلم عبدالله العروی، بیروت: منتدی المعارف.
 

  • Abu-Rabi', Ibrahim M (2004). Contemporary Arab Thought: Studies in Post-1967 Arab Intellectual History. London: Pluto Press.
  • Aksikas, Jaafar (2009). Arab Modernities: Islamism, Nationalism, and Liberalism in the Post-Colonial Arab World. New York: Peter Lang Publishing.
  • Kassab, Elizabeth Suzanne (2010). Contemporary Arab thought: Cultural critique in comparative perspective. New York: Columbia University Press. [EPUB Format].
  • Laroui, Abdallah (1977). The History of the Maghrib: An Interpretive Essay. Translated From Press.
  • Lo, Mbayo. (2019). Political Islam, Justice and Governance. New York: Palgrave Maccmillan.
  • Riecken, Nis (2019). "Modernity, Ḥadāthā, and Modernité in the Works of Abdallah Laroui" Contributions to the History of Concepts, Vol.14, No.2 (winter, 2019), pp 67-90.
  • Weber, Max (1993). The Sociology of Religion. Translate by Ephraim Fichoff. London: Methuen & Co. Ltd.
 

بیگی ملک آباد، هادی(1395)، «نبض اندیشه جهان عرب در مراکش می‌‌زند»، بخش دین و اندیشه، خبرگزاری مهر، قابل دسترس در: https://www.mehrnews.com/news/3658797

 

«العروی و بازخوانی مفاهیم در اندیشه عربی» (1390)، مجله پگاه حوزه، مهرماه 1390، شماره 312. قابل دسترس در:

http://daftarmags.ir/Journal/Text/Pegah/Article/index.aspx?JournalNumber=312&ArticleNumber=29175.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,479
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 485