بازتاب آراء فلوطین در زیبایی‌شناسی هنر ایرانی _اسلامی (با تأکید بر کتاب‌آرایی و معماری) | ||
| فصلنامه نگره | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 38، تیر 1395، صفحه 22-34 اصل مقاله (1.06 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/negareh.2016.357 | ||
| نویسندگان | ||
| ماه منیر شیرازی* 1؛ اشرف السادات موسوی لر2 | ||
| 1دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه الزهرا | ||
| 2دانشیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا | ||
| چکیده | ||
| همزمان با شروع نهضت ترجمه در جهان اسلام، تعداد بسیاری از منابع فلسفی و الهیات به زبان عربی برگردان شد و اندیشمندان از این منابع استفاده کردند. فلوطین از فیلسوفان قرن سوم میلادی با فلسفه نو افلاطونی، به دلیل نزدیک کردن اندیشه‌های افلاطون و ارسطو به یکدیگر توانست بر اندیشه‌های بسیاری از فیلسوفان اسلامی، تأثیر گذارد؛ چنان که می‌توان اثر بسیاری از اندیشه‌های فلوطین را در افکار فلسفی عارفان اسلامی، زیبایی‌شناسی و هنر در فرهنگ اسلامی و بر پیکره فهم دینی مسلمانان یافت. هدف این مقاله بررسی آراء فلوطین در باب هنر و بازتاب آن در زیبایی شناسی هنر اسلامی، با تاکید بر حوزه کتاب آرایی و معماری است. سوالاتی که مقاله به آن‌ها پاسخ می‌دهد: - آراء فلوطین در باب هنر و زیبایی شناسی کدامند؟ - شاخصه‌های زیبایی شناسی هنر اسلامی چیست؟ - کدام یک از آراء فلوطین در زیبایی شناسی هنر اسلامی دیده می‌شود؟ یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که آراء مطرح شده از سوی فلوطین در باب هنر، بر اصول و سنت کتاب آرایی و معماری ایرانی _ اسلامی تأثیر گذار بوده و نظریات فلوطین پس از بازاندیشی و بازنویسی توسط متفکران مسلمان، به هنر ایرانی _ اسلامی راه یافت. این اصول عبارت‌اند از: نور بسیط و منتشر، رنگ‌های تخت و خالص با منشاء فلزی، حرکات مارپیچ و دایره وار که متأثر از فلسفه وحدت وجودی فلوطین است. روش تحقیق مقاله، توصیفی _ تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات آن، کتابخانه ای می‌باشد. جامعه آماری شامل نمونه‌های آثار کتاب آرایی و معماری ایرانی _ اسلامی به شیوه گزینشی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فلوطین؛ زیبایی شناسی؛ هنر اسلامی؛ کتاب آرایی؛ معماری | ||
| مراجع | ||
|
باوندیان، علیرضا. 1390. «معماری و هویت اسلامی»، در گسترۀ ادبیات و هنر، ش ۲: 119 – 129. برند، باربارا. 1383. هنر اسلامی. ترجمۀ مهناز شایسته‌فر. تهران: مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی. بلخاری قهی، حسن. 1384. مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. بورکهارت، تیتوس. 1369. هنر مقدس. ترجمۀ جلال ستاری. تهران: سروش. بیردزلی، مونروسی و جان هاسپرس. 1387. تاریخ و مسائل زیبایی‌شناسی. ترجمۀ محمد‌سعید حنایی کاشانی. تهران: هرمس. پورجوادی، نصر‌اللّه. 1378. درآمدی بر فلسفۀ افلوطین. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. تابندة گنابادی، سلطان حسین. 1360. فلسفۀ فلوطین، رئیس افلاطونیان اخیر. تهران: چاپخانۀ رودکی. تایلور، سی. سی. 1380. تاریخ فلسفۀ راتلج. ترجمۀ حسین کلباسیاشتری. اصفهان: کانون پژوهش. دورۀ آثار فلوطین (تاسوعات، انئادها). 1366. ترجمۀ محمد حسن لطفی، ج1و 2، تهران: نشر خوارزمی راهیل قوامی، فاطمه. 1391. «فرم و محتوا در دنیای فلوطین با توجه به هنر و اثر هنری»، کیمیای هنر، ش ۴: 18-33. رهبر، ایلناز و حسنعلی پورمند. 1392. «بازخوانی رابطۀ نور و رنگ طلایی در آرا و هنر مانوی»، ماه هنر، ش 179: 64-71. زمرشیدی، حسین. 1389. گنبد و عناصر طاقی ایران. تهران: نشر زمان. حکمت، نصرالله. 1384. حکمت و هنر در عرفان ابن عربی. تهران: فرهنگستان هنر. خزایی، محمد و یعقوب‌پور، آرمان. 1390. «بازتاب تعبیر عرفانی خلق مدام در نگارگری ایرانی»، در گسترۀ ادبیات و هنر، ش ۲: 49 – 57. مددپور، محمد. 1375. حکمت دینی و یونان‌زدگی در عالم اسلامی از آغاز تا عصر ابن خلدون. تهران: مرکز مطالعات شرقی فرهنگ و هنر. یاسپرس، کارل. 1363. فلوطین. ترجمۀ محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی. Russon, John. 1998. “plotinus”, in: Mikchael Kelly (ed.), Encyclopedia of Aesthetics, vol. 4, New York: Oxford.
Panofsky, Erwin. 1968. Idea: a concept in Art Theory, translation by. Joseph Peake, New York: Harper & Row.
- Gray , Basil , 1977 , An Album of Miniatures and Illuminations from the Baysonghory Manuscript of the Shahnameh of Firdowsi , Tehran:Franklin Publish
- Brand , Barbara, 2010, Mohammad Juki’s Shahnameh of Firdowsi , London: Royal Asiatic Society and Philip Wilson Publisher
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,186 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,049 |
||