بررسی مطابقت و میزان ساختار مواد و فرمول‌های شیمیایی با نقوش هندسی اسلامی (با تأکید بر هندسه نقوش اسلامی در معماری ایران) | ||
| فصلنامه نگره | ||
| دوره 18، شماره 66، تیر 1402، صفحه 143-163 اصل مقاله (1.54 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/negareh.2021.14953.2856 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اصغر کرم قشقایی* 1؛ محمد رضا شریف زاده2؛ حسین اردلانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری رشته پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکز، تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکز، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
| چکیده | ||
| نقوش هندسی، یکی از بارزترین وجوه هنر اسلامی است که شناخت عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آن‌ها موردتوجه بسیاری از اندیشمندان و صاحب‌نظران بوده است. هر یک از آن‌ها روش‌ها و رویکردهای مختلفی در بررسی ماهیت وجودی نقوش هندسی برگزیده‌اند و از دیدگاه خود علتی برای وجود این نقوش هندسی قائل شده‌اند. این تحقیق با دیدگاهی کاملاً متفاوت، پلی مابین هنر اسلامی و علم را احداث کرده و با دیدگاهی علمی به چیستی وجود هندسه نقوش اسلامی پرداخته است. هدف مقاله پیشرو دستیابی به شناختی کامل‌تر از نقوش هندسی در هنر اسلامی با رویکردی علمی است. لذا سؤال‌های اصلی تحقیق این است که 1. آیا ساختار عناصر، مواد و فرمول‌های شیمیایی با نقوش هندسی مطابقت دارد؟ 2. میزان مطابقت نقوش هندسی با ساختار مواد و فرمول‌های شیمیایی چه مقدار است؟ روش تحقیق به شیوه توصیفی-تطبیقی و استنتاج آن بر مبنای قیاس بناشده، شیوه تجزیه‌وتحلیل اطلاعات کیفی و جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت کتابخانه‌ای است. نتایج تحقیق نشان داد نقوش هندسی، با ساختار فرمول‌های شیمیایی ارتباط مستقیم دارند. شکل این نقوش هندسی ازلحاظ مادی، با پیوندهایی شیمیایی موجود و همچنین با ساختار فیزیکی مولکول‌هایی که توسط شیمی‌دانان تحریک‌شده‌اند، به میزان صد در صد قابلیت تطبیق دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نقوش؛ نقوش هندسی اسلامی؛ پیوند شیمیایی؛ فرمول شیمیایی؛ نانوذره | ||
| مراجع | ||
|
افلاطون (1380)، جلد سوم، رساله تیمائوس، ترجمه محمدحسن لطفی، چاپ سوم، تهران، شرکت سهامی انتشارات خوارزمی.
بابایی، پروین و زاد امیری، سمیه (1398)، نقوش هندسی در آینه منابع مکتوب از گذشته تا امروز، کتابشناسی نقوش هندسی در هنر اسلامی، دو فصلنامه نقد کتاب ادبیات و هنر، شماره 7 و 8، صص 327- 336.
بلخاریقهی، حسن (1396)، فلسفه، هندسه و معماری، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
بلخاریقهی، حسن (1394)، قدر، نظریه هنر و زیبایی در تمدن اسلامی، تهران، نشر سازمان تبلیغات اسلامی، سوره مهر.
بلیلاناصل، لیدا و ستارزاده، داریوش و نوری، مریم و خورشیدیان احمر، ساناز (1393)، ارائه دیدگاههای جدید در رابطه با الگوهای گل و ستاره در تزیینات اسلامی، هویت شهر، شماره 17، صص 45- 54.
راسل، برتراند (1373)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه دریابندری، جلد اول، تهران، نشر پرواز.
زمرشیدی، حسین (1373)، کاشی‌کاری ایران (جلد اول) گلچین معقلی، تهران، نشر کیهان.
زمرشیدی، حسین (1365)، گره چینی در معماری اسلامی و هنرهای دستی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
عنبرییزدی، فائزه (1392)، هندسه نقوش 1، تهران، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
قربانی، ابوالقاسم و شیخان، محمدعلی (1371)، بوزجانینامه، زندگی و آثار ابوالوفاء بوزجانی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
ماهرالنقش، محمود (1361)، کاشی‌کاری ایران (جلد اول- پنجم)، تهران، نشر موزه رضا عباسی.
ماهرالنقش، محمود (1370)، خط بنایی، تهران، انتشارات سروش.
ماهرالنقش، محمود (1381)، میراث آجرکاری ایران، تهران، نشر سروش.
محمدیانمنصور، صاحب و فرامرزی، سینا (1391)، مقایسه نظم شبه تناوبی شاه گره با ساختار شبه بلوری سیلیکون، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 50، صص 69- 80.
نژادابراهیمی، احد و یعقوبلو، محمد (1398)، درآمدی بر هندسه نظری در معماری، دوماهنامه علمی تخصصی پژوهش در هنر و علوم انسانی، سال چهارم، شماره 5، صص 19- 34.
نجیباوغلو، گلرو (1389)، هندسه و تزیین در معماری اسلامی (طومار توپقاپی)، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، چاپ دوم، تهران، نشر روزنه.
Atif, Rasheed. & Khaliq, Jibran. & Combrinck, Madeleine. & Hassanin, Ahmed H. & Shehata, Nader. & Elnabawy, Eman. & Shyha, Islam. (2020). Solution Blow Spinning of Polyvinnylidene Fluoride based fibers for Energy Harvesting Applications: A Review, MDPI, Polymers, 12, 1304, 1- 29
Atwood, Jerry L. & Steed, Jonathan W. (2004), Encyclopedia of Supramolecular Chemistry, Vol. 1 & 2, New York: Taylor & Francis Group.
Burckhardt, Titus. (1976), Art of Islam: Language and Meaning, London: world of Islam Festival Publishing.
Bourgoin, Jules. (1873), Les arts arabes, Paris: Veuve A. Morel.
Chen, Zhongfang. (2016), Theory- guided Innovation of Nancarbon Two-dimensional Nanomaterials, Progress Report, San Juan, PR 00931, 1- 39
Ciferri, Alberto. (2005), Supramolecular polymers, Second edithion, Taylor & Francis Group. LLC: Boca Raton.
Critchilow, Keith. (1976), Islamic Patterns: An Analytical and Cosmological Approach, New York: Schocken Book.
Desiraju, Gautam R. (1996), The Crystal as a Supramolecular entity, Perspectives in Supramolecular Chemistry, Vol. 2, England: John Wiley & Sons.
Desiraju, Gautam R. (2003), Crystal Design: Structure and Function. Vol. 7, England: John Wiley & Sons.
Dimand, Maurice S. (1930), a Handbook of Mohammedan Decorative Arts, New York: The Metropolitan Museum of Art.
Dodziuk, Helena. (2002), Introduction to Supramolecular Chemistry, New York: Kluwer Academic Publishers.
Ettinghausen, Richard. (1944), "The character of Islamic Art" in the Arab Heritage, edited by Nabih Amin Faris, 251-67. Princeton: Princeton Univ. Press.
Grabar, Oleg. (1992), the Mediation of Ornament. Princeton: Princeton Univ. Press.
Hahn, Uwe. & Vogtle, Fritz. & Nierengarten, Jean-Francios. (2012). Synthetic Strategies towards Fullerene-Rich Dendrimer Assemblies. Polymers, 501- 538
Herzfeld, Ernst Emil. (1987). Reprint. "Arabesque" in the Encyclopedia of Islam. Vol. 1: 363- 67. Leiden: E. J. Brill. Original edition, Leiden: E. J. Brill, 1913.
Holleman, A. F. & Wiberg, Egon. (2001), Inorganic Chemistry, Translated by Mary Eagleson & William Brewer, USA: Academic Press, California.
Jones, W. & Rao, C.N.R. (2002), Supramolecular organization and material design, New York: Cambridge University Press.
Katsenis, A.D. & Puskaric, A. & Strukil, V. & Mottillo, C. & Julien, P. & Uzarevic, K. & Pham, M. & Do, T. & Kimber, S. & Lazic, P. & Magdysyuk, O. & Dinnebier, R. & Halasz, I. & Friscic, T. (2015), In Situ X-ray diffraction monitoring of a mechanochemical reaction reveals a unique topology metal-organic framework, nature Communications.
Kepler, Johannes. (1939), Welt-Harmonik, translated by Max Caspar, Munich: R. oldenbourg (Fifth book of Harmonices mundi. Originally published in Linz: Godofredi Tampachii, 1619).
Kondinski, Aleksandar & Monakhov, Kirill Yu. (2017), Breaking the Gordian Knot in the structural Chemistry of Polyoxometalates: Copper (ll)-Oxo/Hydroxo Clusters, ChemPubSoc, Europe, 23, Pp.: 7841- 7852
MacGillivray, Leonard R. (2010), metal-Organic Frameworks, Design and Application, England: John Wiley & Sons.
Makovicky, Emil. & Makovicky Milota. (1977), Arabic Geometrical patterns- A treasury for crystallographic teaching, Neues Jahrbuch fur Mineralogie, Monatshefte, Heft: 2: 58- 68.
Mamedov, Kh. S. (1986), Crystallographic Patterns, Computers and Mathematics with Application, Part B, vol. 12B, no. 3/4: 511- 29.
Nasr, Seyyed Hossein. (1976), Islamic science: An Illustrated Survey, London: World of Islam Festival Publishing.
Steed, Jonathan W & Atwood, Jerry L. (2009), Supramolecular Chemistry, 2nd Edition, England: John Wiley and Sons
Steed, Jonathan W. & Turner, David R. & Wallace, Karl J. (2007), Core Concepts in Supramolecular Chemistry and Nanochemistry, England: John Wiley & Sons.
Sauvage, Jean-Pierre. (1999), Transtion Metals in Supramolecular Chemistry, Vol. 5, New York: John Willy & Sons.
URLs:
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 935 |
||