بازتاب تلمیحات اسطورهای و حماسی در اشعار سید حسن حسینی | ||
| دو فصلنامه ادبیات دفاع مقدس | ||
| مقاله 8، دوره 4، شماره 7، مهر 1399، صفحه 121-132 اصل مقاله (799.98 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| نرگس نظری1؛ شهلا خلیل اللهی* 2 | ||
| 1کارشناس‌ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شاهد | ||
| 2دانشیار،گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شاهد | ||
| چکیده | ||
| از دید شمس قیس رازی، شاعر با به کارگیری تلمیح میکوشد با الفاظی اندک که یادآور داستان، مثل و... است، معانی بسیاری را در ذهن مخاطب به وجود آورد؛ به عبارت دیگر تلمیح، تجربه خواننده را به اصطلاح سنّتی، غنیتر میکند یا به اصطلاح نظری با دال‌های موجود در متن، مدلولهای پیچیدهتری به ذهن متبادر میکند. شاعران در هر برهه زمانی از این رهگذر با پیوند گذشته و حال، رخدادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و غیره را به تصویر کشیدهاند تا از این طریق، رخدادهای عصر خود را در تاریخ زنده نگه دارند. یکی از رخدادهای مهم در دوره معاصر ایران، جنگ هشت ساله ایران و عراق است که شاعران و نویسندگان بسیاری سعی کرده‌اند تا از دلاوری‌ها و شجاعت‌های رزمندگان تصاویری خلق کنند که در تاریخ ثبت شود. سید حسن حسینی ازجمله این شاعران است که حال و هوای رزمندگان و شهدای جنگ تحمیلی را با تلمیحات اسطورهای و حماسی پیوند زده است. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر برآنیم تا با تبیین تلمیحات اسطورهای و حماسی آثار او، با روش توصیفی – اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به این پرسش پاسخ دهیم که تلمیحات اسطورهای - حماسی اشعار حسینی کدام هستند و از حیث ادبی چه نقشی را بر عهده دارند؟ این پژوهش نشان می‌دهد که برخی از تلمیحات اسطورهای و حماسی او برگرفته از شخصیتهای اسطورهای و پهلوانی شاهنامه فردوسی است که در قالب استعاره و تشبیه و مراعاتالنظیر بیشترین نقش ادبی را بر عهده داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تلمیح؛ تلمیحات اسطورهای؛ تلمیحات حماسی؛ سید حسن حسینی | ||
| مراجع | ||
|
- آیدنلو سجاد. ( ۱۳۸۶ ). از اسطوره تا حماسه. مشهد: دفتر نشر دانشجویان ایران.
2- ـــــــــــــــ (۱۳۸۳ ). نکته‌های درباره تلمیحات شاهنامه‌ای خاقانی، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، شماره ۴، صص ۷-۳۶.
3- الیاده میرچاه. (۱۳۸۶). چشم اندازهای اسطوره. ترجمه جلال ستاری. چاپ دوم. تهران: توس.
4- پورنامداریان تقی.( ۱۳۷۴). سفر در مه. تهران: انتشارات زمستان.
5- حسینی، سید حسن. (۱۳۹۶). مجموعه کامل اشعار سید حسن حسینی. تهران: کتاب آبی.
6- داد، سیما. (۱۳۷۵). فرهنگ اصطلاحات ادبی. چاپ دوم. تهران: مروارید.
7- رستگار فسایی، منصور. (۱۳۷۹). فرهنگ نام‌های شاهنامه. دو جلد. چاپ دوم. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
8- شفیعی کدکنی، محمدرضا. ( ۱۳۷۵ ). صور خیال در شعر فارسی، چاپ ششم. تهران: انتشارات آگاه.
9- شمیسا، سیروس. ( ۱۳۷۶ ). انواع ادبی، چاپ پنجم. تهران: انتشارات فردوس.
10- ـــــــــــــــ (۱۳۸۱). نقد ادبی. تهران: انتشارات فردوس.
11- ـــــــــــــــ ( ۱۳۸۹). فرهنگ تلمیحات، چاپ دوم. تهران: انتشارات میترا.
12- صفاری، نسترن؛ مظاهر، مصفا و آموزگار، ژاله. (۱۳۸۹). حماسه‌‌های رستم و خاندانش. کهن‌نامه ادب، شماره اول، سال اول، صص ۵۹-۷۲.
13- علیجانی، محمد؛ آهی، محمد. (۱۳۹۶). تحلیل تطبیقی ویژگی‌های حماسی و داستانی شاهنامه و بیوولف. متن پژوهی ادبی، سال ۲۱، شماره ۷۳.
14- قیس رازی، شمس. ( ۱۳۳۸). المعجم فی معاییر اشعارالعجم. تهران: کتاب‌فروشی تهران.
15- کریمی، احمد؛ وقاری، ام‌کلثوم. (۱۳۹۰). تحلیل اشعار سید حسن حسینی از منظر صور خیال. نشریه فنون ادبی، دوره سوم، شماره ۲، صص ۹۳-۱۱۶.
16- کنگرانی، منیژه؛ نامور مطلق، بهمن (۱۳۹۰). شیرین در گفتمان اسطوره‌های معاصر و باز نمود آن در هنرهای نمایشی. نشریه هنرهای زیبا، هنرهای نمایشی موسیقی، شماره ۴۳، صص ۱۵-۲۳.
17- محمدی، محمدحسین. ( ۱۳۷۴ ). فرهنگ تلمیحات شعر معاصر. تهران: انتشارات میترا.
18- مدرسی، فاطمه؛ کاظم‌زاده، رقیه. ( ۱۳۸۹). انواع تلمیح در غزل‌های حسین منزوی و سیمین بهبهانی. مجله زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا، دوره ۱، شماره۱، صص ۱۲۳- ۱۳۹.
19- هینلز جان. (۱۳۷۹). شناخت اساطیر ایران. ترجمه ژاله آموزگار؛ احمد تفضلی، چاپ ششم. تهران: نشر آویشن و چشمه.
20- یاحقّی، محمدجعفر. (1375). فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، چاپ دوم. تهران: نشر سروش. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 470 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 325 |
||