بررسی جریان دانش از دانشگاه‌ها به‌عنوان منابع تولید علم و فناوری: مقایسه‌ای بین دانشگاه‌های ایران و 100 دانشگاه برتر جهان با استفاده از سنجش استنادی میان مقالات و پروانه‌های ثبت اختراع | ||
| پژوهش نامه علم سنجی | ||
| مقاله 9، دوره 8، (شماره 2، پاییز وزمستان) - شماره پیاپی 16، مهر 1401، صفحه 181-202 اصل مقاله (1.37 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/rsci.2021.13857.1475 | ||
| نویسندگان | ||
| زینب جوزی1؛ حمزه علی نورمحمدی* 2؛ عبدالرضا نوروزی چاکلی3 | ||
| 1دانش‌آموخته ارشد علم‌سنجی دانشگاه شاهد. | ||
| 2دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد . | ||
| 3استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شاهد | ||
| چکیده | ||
| هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی مقایسه‌ای جریان دانش در دانشگاه‌های ایران و 100 دانشگاه برتر جهان با استفاده از سنجش استنادی میان مقالات و پروانه‌های ثبت اختراع است. روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش اسنادی و با رویکرد علم‌سنجی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 8 دانشگاه برتر ایران و 50 دانشگاه برتر جهان، نمایه‌شده در نظام رتبه‌بندی تایمز، یو اس نیوز، شانگهای، لایدن و سای‌ویژنز است. ابزار گردآوری داده‌ها پایگاه سایول است و جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و نرم‌افزار اکسل استفاده شده است. یافته‌ها: بیشترین فراوانی در شاخص پروانه‌های ثبت اختراع استنادکننده به مقالات، تعداد انتشارات مورد استناد پروانه‌های ثبت اختراع، میانگین تعداد پروانه‌های ثبت اختراع استنادشده دانشگاه به مقالات همان دانشگاه و استناد به پروانه‌های ثبت اختراع متعلق به دانشگاه استنفورد است. عملکرد دانشگاه‌ها در تمامی شاخص‌ها منفی بوده و عملکرد دانشگاه‌های ایران در شاخص‌های مذکور به‌ترتیب (24، 17، 6 و 26) برابر کمتر از متوسط دانشگاه‌های برتر جهان است. نتیجه‌گیری: بررسی استنادی میان تولیدات علمی و فناوری وضعیت میزان مطالعات کاربردی در دانشگاه‌ها را مشخص کرد. انتشار مقاله و پروانه‌های ثبت اختراع صرفاً جهت افزایش تعداد آنها و بدون در نظرگرفتن کیفیت آنها نمی‌تواند باعث رونق اقتصادی گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| روابط استنادی؛ رابطه علم و فناوری؛ مقالات؛ پروانه‌های ثبت اختراع؛ تحلیل استنادی | ||
| مراجع | ||
|
آزادی احمدآبادی، قاسم؛ نورمحمدی، حمزه‌علی. (1395). تولیدات فناورانه و علمی ایران و مقایسۀ آن با برخی از کشورهای منطقه و جهان در فاصله‌های 2006-2015. سیاست علم و فناوری، 6 (3): 61-74.
بیگدلی، زاهد؛ صراطی شیرازی، منصوره. (1394). ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﯿﻮﻧﺪ ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوری ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﺳﺘﻨﺎدی ﭘﺮواﻧﻪﻫﺎی ﺛﺒﺖ اﺧتراع اﯾﺮاﻧﯽ در ﻃﻮل سال‌های 2009-2013 . فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 26 (2): 66-76.
ترکمان، طاهره؛ نوروزی، علیرضا. (1396). بررسی وضعیت شاخص‌های دانشگاه کارآفرین بر مبنای مدل گیب 2012 در دانشگاه تهران. رهیافت، 27 (65): 131-147.
توکلی‌زاده راوری، محمد؛ سهیلی، فرامرز. (1392). بررسی مطالعات استنادی پروانه‌های ثبت اختراع. رهیافت. 55: 13-31.
جوزی، زینب. (1398). ارزیابی مقایسه‌ای حضور دانشگاه‌ها در فعالیت‌های علم و فناوری بخش صنعت در ایران و کشورهای توسعه‌یافته، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد. به راهنمایی دکتر حمزه‌علی نورمحمدی و عبدالرضا نوروزی چاکلی.
حیاتی، زهیر؛ رفیع، نجمه. (1396). بررسی کیفیت استنادها به تولیدات علمی نویسندگان صاحب نام در میان رشته‌های مختلف موضوعی بر اساس ضریب تأثیر رشته و نوع مدارک در بازه زمانی10 ساله (2000-2009) در پایگاه وب‌آوساینس آی.اس.آی. پژوهش‌های نظری و کاربردی در علم اطلاعات و دانش‌شناسی، 7 (1): 27-47.
دلاور، علی. (1382). روش تحقیق در علوم تربیتی و روانشناسی (ویرایش 3). تهران: مؤسسه نشر ویرایش. 298 ص.
دیانی، محمدحسین. (1384). روش‌های تحقیق در کتابداری، مشهد: انتشارات کتابخانه‌های رایانه‌ای. سهیلی، فرامرز؛ منصوری، علی. (1395). ارزش پروانه‌های ثبت اختراع کشورهای اسلامی بر اساس عامل اهمیت. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازمان‌دهی اطلاعات، 27 (2): 129-148.
شکری، عباس؛ سالاری، ابراهیم. (1388). (دانش و توسعه). اثر مخارج تحقیق و توسعه بر اختراعات و رشد اقتصادی (تحلیل مقایسه‌ای بین کشورهای درحال‌توسعه و توسعه‌یافته)، 16 (29): 88-125.
عصار، فریده؛ منصوری، علی. (1392). تأثیر وقفه زمانی بر جریان دانش: مطالعه موردی پروانه‌های ثبت اختراع. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 16(4): 220-197 .
علائی آرانی، محمد؛ نقشینه، نادر؛ طاهری، سیدمهدی. (1391). شاخص‌های خروجی علم و فنّاوری در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی رابطه میان پروانه‌های ثبت اختراع و تولیدات علمی مخترعان ایرانی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 27 (4): 1033 -1052.
محمدزاده، فاطمه. )1396). اهمیت مقالات پراستناد و پروانه‌های ثبت اختراع با تأکید بر رابطه علم و فناوری. ماهنامه ارتباط علمی، 4 (2): 1 - 23.
محمدی جوزدانی، فرزانه؛ عاصمی، عاطفه؛ شعبانی، احمد. (1395). ترسیم نقشه علمی پروانه‌های ثبت اختراع مخترعان ایرانی در پایگاه‌های بین‌المللی ثبت اختراع طی سال‌های 1970-2014. پژوهشگاه علوم و فنّاوری اطلاعات ایران، 31 (4): 873-889.
محمدی، محمد. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر برو‌ن‌داد علمی کتابداران کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی استان کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی.
منصوری، علی؛ فروزنده شهرکی، مرجان؛ عرفان‌منش، محمدامین. (1397). بررسی وضعیت و عوامل مؤثر بر استنادشدگی برون‌دادهای پژوهشی دانشگاه‌های علوم پزشکی تیپ یک کشور با استفاده از پروانه‌های ثبت اختراع طی سال‌های 2015-2000. مدیریت اطلاعات سلامت، 15 (3): 126-131.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا. (1392). آشنایی با علم‌سنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشه‌ها). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات.
References
Abd Rahima, Noorlizawati; Mohamed, Zainai B; Amrin, Astuty .(2015). Commercialization of Emerging Technology: The Role of Academic Entrepreneur. Social and Behavioral Sciences 169: 53-60. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.01.285
Abrams, D., & Sampat, B. (2017). What’s the value of patent citations? evidence from pharmaceuticals. Retrieved from. https://scholar.google.com/scholar?hl=en&as_sdt=2007&q=What%E2%80%99s+the+value+of+patent+citations%3F+evidence+from+pharmaceuticals.+Retrieved+from&btnG
Ahmadpoor, M., & Jones, B. F. (2017). The dual frontier: Patented inventions and prior scientific advance. Science, 357(6351), 583-587. https://www.science.org/doi/abs/10.1126/science.aam9527
Alaee Arani, M., Naghshineh, N., & Taheri, S. M. (2012). Science and Technology Output Indicators in the Islamic Republic of Iran: A Case Study on the Relevance between Patents and Scientific Products of Iranian Inventors. Iranian Journal of Information Processing and Management. 27(4), 1033-1052. https://jipm.irandoc.ac.ir/browse.php?a_id=2091&sid=1&slc_lang=en [In Persian].
Azadi Ahmadabadi, G., Nourmohammadi, H. (2016). Scientific and Technological Productions of Iran (2006-2015) with a Comparison to some other Countries. Science and Technology Policy Letters, 06(3), 61-74. http://stpl.ristip.sharif.ir/article_4474.html?lang=en [In Persian].
Bakker, J., Verhoeven, D., Zhang, L., & Van Looy, B. (2016). Patent citation indicators: One size fits all?. Scientometrics, 106(1), 187-211. Doi: 10.1007/s11192-015-1786-0
Bell, A., Chetty, R., Jaravel, X., Petkova, N., & Van Reenen, J. (2019). Who becomes an inventor in America? The importance of exposure to innovation. The Quarterly Journal of Economics, 134(2), 647-713. Doi: 10.1093/qje/qjy028
Bigdeli, Z., Serati, M. (2015). Investigating the Link between Science and Technology through Citation Analysis of Iranian Patent during 2009-2013. Librarianship and Information Organization Studies. 26(2), 65-76. http://nastinfo.nlai.ir/article_331.html?lang=en [In Persian].
Charterina, J., & Araujo, A. (2019). Value and barriers in the creation of intellectual property in advanced manufacturing: a country comparison. Journal of Business & Industrial Marketing. Doi: 10.1108/JBIM-07-2018-0207
Dayani, Mohammad Hossein. (2005). Research methods in librarianship, Mashhad: Computer library. 176p. https://www.adinehbook.com/gp/product/9647696094 [In Persian].
Delavar, Ali. )2003). Research method in educational sciences and psychology, Tehran: Editing Institute. 298p. https://www.ketabcity.com/bookview.aspx?bookid=1887897 [In Persian].
Edler, J., & Fagerberg, J. (2017). Innovation policy: what, why, and how. Oxford Review of Economic Policy, 33(1), 2-23. Doi: 10.1093/oxrep/grx001
El Gibari, S., Gómez, T., & Ruiz, F. (2022). Combining reference point based composite indicators with data envelopment analysis: application to the assessment of universities. Scientometrics, 1-33. Doi: 10.1007/s11192-022-04436-0
Gay, C., Le Bas, C., Patel, P., & Touach, K. (2005). The determinants of patent citations: an empirical analysis of French and British patents in the US. Economics of Innovation and New Technology, 14(5), 339-350. Doi: 10.1080/1040859042000307329
Gazni, Ali. (2020). The growing number of patent citations to scientific papers: Changes in the world, nations, and fields. Technology in Society. 62. 101276. 10.1016/j.techsoc.2020.101276. Doi: 10.1016/j.techsoc.2020.101276
Glänzel, W., & Zhou, P. (2011). Publication activity, citation impact and bi-directional links between publications and patents in biotechnology. Scientometrics, 86(2), 505-525. Doi: 10.1007/s11192-010-0269-6
Hayati, Z., Rafie, N. (2017). An Investigation of the Effect of the Quality of Citations on the Scientific Productions of the Distinguished Authors based on the Relative Citation and the Format of Publications in the Web of Science during 2000-2009. Library and Information Science Research. 7(1), 27-47. https://infosci.um.ac.ir/article_31935.html?lang=e [In Persian].
Jaffe, A. B., & De Rassenfosse, G. (2019). Patent citation data in social science research: Overview and best practices. In Research handbook on the economics of intellectual property law. Edward Elgar Publishing. Doi: 10.4337/9781789903997.00043
Jozi, Z. (2020). Comparative evaluation of the presence of universities in the science and technology activities of the industrial sector in Iran and developed countries. M.A. Thesis. Faculty of Humanities. Shahed University. Iran. 207p. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/316f2b4a10ee93e1e97c499c11c20199 [In Persian].
Ke, Qing .(2018). Comparing scientific and technological impact of biomedicalresearch. Journal of Informetrics 12: 706-717. Doi: 10.1016/j.joi.2018.06.010
Lan, F, Wei, W, Yang, Li, R., Hu, J. (2016). Comparative analysis of scholarly treatise outputs in pharmaceutical sciences in top 10 universities between China and the USA. Pharmaceutical Care and Research. 16(6):468-472. https://www.researchgate.net/publication/316687901_Comparative_analysis_of_scholarly_treatise_outputs_in_pharmaceutical_sciences_in_top_10_universities_between_China_and_the_USA
Looy, B. V., Zimmermann, E., Veugelers, R., Verbeek, A., Mello, J., & Debackere, K. (2003). Do science-technology interactions pay off when developing technology?. Scientometrics, 57(3), 355-367. Doi: 10.1023/A:1025052617678
Madani, F., Zwick, M., & Daim, T. (2018). Keyword-based patent citation prediction via information theory. International Journal of General Systems, 47(8), 821-841. Doi: 10.1080/03081079.2018.1524892
Mansouri, A, Osareh, F. (2014). Lag Time Impact on the Knowledge Flow of Patents, Library and Information Science. 16(4), 197-220. http://lis.aqr-libjournal.ir/article_42416.html [In Persian].
Mansouri, A., Forouzandeh-Shahraki, M., Erfanmanesh, M. (2018). Status and Factors Associated with Citedness of Scholarly Outputs by Patents for the Type 1 Medical Science Universities in Iran during the Years 2000-2015. Health Information Management. 15(3), 126-131. Doi: 10.22122/him.v15i3.3503. http://him.mui.ac.ir/article_11636.html?lang=en [In Persian].
Mohammadi jozdani, F., Asemi, A., & Shabani, A. (2016). Scientific mapping of Iranian Inventor’s Patent Database(IPD) during1970-2014. Iranian Journal of Information Processing and Management. 31(4), 873-889. https://jipm.irandoc.ac.ir/browse.php?a_id=3014&sid=1&slc_lang=en [In Persian].
Mohammadi, M. (2016). Investigating the effective factors on the scientific output of librarians of public and university libraries in Kermanshah province. M.A. Thesis. Razi University of Kermanshah. 140p. https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/8e0e59f9b9aa79695fe877520b5dfb3a [In Persian].
Mohammadzadeh, F. (2018). The importance of highly cited articles and patents with an emphasis on the relationship between science and technology, Scientific Communication Monthly. 43(2), 1-23. https://www.researchgate.net/project/brrsy-myzan-astnad-bh-mqalh-hay-prastnad-ayrany-az-swy-prwanh-hay-thbt-akhtra [In Persian] .
Nomaler, ö., & Verspagen, B. (2008). Knowledge Flows, Patent Citations and the Impact of Science on Technology. Economic Systems Research, 20(4), 339-366. Retrieved from. Doi: 10.1080/09535310802551315.
Noroozi Chakoli, Abdolreza. (2011). Introduction to Scientometrics (Foundations, Concepts, Relations & Origins). Tehran: SAMT; Shahed University. 502 p. https://samt.ac.ir/fa/book/99/. [In Persian]
Partha, D., & David, P. A. (1994). Toward a new economics of science. Research policy, 23(5), 487-521. Doi: https://doi.org/10.1016/0048-7333(94)01002-1
Sharma, P., & Tripathi, R. (2017). Patent citation: A technique for measuring the knowledge flow of information and innovation. World Patent Information, 51, 31-42. Doi: 10.1016/j.wpi.2017.11.002
Shkeri, A., Ebrahimi Salari, T. (2011). The Effects of research & development expenditures on patent flow and economic growth: A comparative analysis between developed and developing countries. Monetary & Financial Economics. 16(29), 88-125. https://danesh24.um.ac.ir/article_25851.html?lang=en [In Persian].
Soheili, F., Mansouri, A. (2016). The Value of Islamic Countries Patents based on Importance Factor. Librarianship and Information Organization Studies. 27(2), 129-148. http://nastinfo.nlai.ir/article_851.html?lang=en [In Persian].
Tavakoli zade Davari, M., Soheili, F. (2013). Study of citation studies of Patent Licenses. Rahyaft. 23(55), 13-31. https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13546.html [In Persian].
Torkaman, T., Norouzi, A. (2017). The Investigation of entrepreneurial university indicators status Based on the model of Gibb 2012 in The University of Tehran. Rahyaft. 27(65), 131-147. https://rahyaft.nrisp.ac.ir/article_13619.html?lang=en. [In Persian]
UNECTAD. (2011). Avaleble: (PDF) Science, Technology & Innovation Policy Review: El Salvador (researchgate.net).
Wang, G., & Guan, J. (2011). Measuring science–technology interactions using patent citations and author-inventor links: an exploration analysis from Chinese nanotechnology. Journal of Nanoparticle Research, 13(12), 6245-6262. Doi: 10.1007/s11051-011-0549-y
Wang, L., & Li, Z. (2021). Knowledge flows from public science to industrial technologies. The Journal of Technology Transfer, 46(4), 1232-1255. Doi: 10.1007/s10961-019-09738-9
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,111 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 887 |
||