ارائهٔ مدل گام‌به‌گام روش ترسیم گره بر مبنای قاعدهٔ خرد کردن (زایندگی) | ||
| فصلنامه نگره | ||
| دوره 15، شماره 54، تیر 1399، صفحه 77-93 اصل مقاله (1.35 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/negareh.2020.1239 | ||
| نویسندگان | ||
| اسداله شفیع زاده* 1؛ سعیده سلطان محمدلو2 | ||
| 1استادیار گروه معماری، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری تخصصی، دانشکده مهندسی معماری و ساختمان، دانشگاه پلی تکنیک میلان | ||
| چکیده | ||
| در این تحقیق علاوه بر معرفی روش‌های متداول ترسیم گره، رسم گره مطابق با قاعده خرد گردن (زایندگی) مورد تحلیل قرار می‌گیرد. زایندگی در ادبیات سنتی عبارت است از "تند" و "کند" کردن آلتهای گره زمینه به طور مستمر و پی در پی تا حصول به تمامی (یا حداکثر) آلاتی که گره زاییده‌شده بدان تعریف شده است. اهمیت روش ترسیم گره بر اساس قاعده مذکور از آن رو مورد تأکید است که امروزه، با وجود اسناد مکتوب و آثار بجامانده از سنت معماری اسلامی، علاوه بر مغفول ماندن روش‌های اصیل و سنتی، تلاش‌هایی نیز برای باز تولید روش‌های ابداعی رسم گره از سوی برخی پژوهشگران غربی صورت گرفته است. چنانچه نظر برخی محققین در خصوص ایرانی بودن خاستگاه تولید گره مورد تأیید بوده و همچنین تأکید بر اصول حکمی و عرفانی در مبانی گره‌سازی وجود داشته باشد، مهمترین روش در ترسیم و تولید گره، روش خرد کردن گره (زایندگی) در سنت معماری ایرانی است. هدف از این پژوهش، ارائه مدل‌های گام‌به‌گام روش ترسیم گره مبتنی بر مهمترین قاعده رسم گره (زایندگی) در سنت معماری ایرانی اسلامی است. روش تحقیق حاضر به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی و شیوه گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه‌ای است. سؤالات پژوهش عبارت است از: 1- قواعد و زبان هندسی زایش در روش خرد کردن گره کدام‌اند؟ 2- نحوه حصول آلتهای گره در روش خرد کردن گره و ایجاد آلتهای گره زاییده‌شده چگونه انجام می‌شود؟ 3- مسئله استمرار و پیوستگی گره‌ها در روش خرد کردن چگونه انجام می‌پذیرد؟ بر این اساس و در جهت پاسخ به سوالات فوق، ترسیم مرحله به مرحله زایش‌های گره انجام یافته است که در جهت دستیابی به نتایج بهتر یکی کامل‌ترین گره‌های زمینه مستطیلِ "گره ده" به‌نام گره کند "سرمه دان چهار شمسه" جهت انجام آزمون انتخاب گردید و زایش‌های گره بصورت جزء‌به‌جزء و در پنج مرحله انجام گردید. نتایج حاکی از اثبات و ظهور تمامی آلات گره زمینه در زایش‌های جزء‌به‌جزء گره و عدم نداشتن آلات خارج، از آنچه که گره زمینه بدان شناخته شده است، می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گره‌سازی؛ زایندگی؛ هنرهای سنتی؛ معماری ایرانی؛ هندسه اسلامی | ||
| مراجع | ||
|
رئیس‌زاده، مهناز، حسین مفید، 1393، احیای هنرهای از یاد رفته (مبانی سنتی معماری ایرانی)، تهران: انتشارات مولی. بلیلان، لیدا، 1390، بررسی ویژگی‌های هندسی گره‌ها در تزئین‌های اسلامی از دیدگاه هندسه فرکتال، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره ششم، زمستان، ص83-95. بوزجانی، ابوالوفاء، 1389، هندسه ایرانی؛ کاربرد هندسه در عمل، چاپ چهارم، ترجمه علی رضا جذبی، تهران: انتشارات سروش. پور نادری، حسین، 1379، شعرباف و آثارش، جلد دوم: گره و کاربندی، تهران: شازمان میراث فرهنگی نجیب اوغلو، گل رو، 1379، هندسه و تزئین در معماری اسلامی، ترجمة مهرداد قیّومی بیدهندی،تهران: انتشارات روزنه. صاحب محمدیان، منصور، سینا فرامرزی، 1391، «مقایسه نظم شبه تناوبی شاه گره با ساختار شبه بلوری سیلیکون»، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، شماره 50، تابستان، ص69-80. عنبری یزدی، فائزه، 1394، هندسه نقوش 1، چاپ پنجم، تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی شعرباف, اصغر 1385، گره و کاربندی، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور انتشارات سبحان نور. ماهرالنقش, محمود 1363، طرح و اجرای نقوش در کاشی کاری، تهران: موزه رضا عباسی
Abas, Syed Jan, and Amer Shaker Salman, 1992, "Geometric and group theoretic methods for computer graphics studies of Islamic symmetric patterns", Computer Graphics Forum, no. 11: 43–53.
Bodner, B. Lynn, 2011, "A Nine- and Twelve-Pointed Star Polygon Design of the Tashkent Scrolls", Bridges conference proceeding, Coimbra, Portugal: The Bridges Organization, 147-154.
Bodner, B. Lynn, 2010, "Bourgoin’s 14-Pointed Star Polygon Designs", Bridges conference proceedings, Pécs, Hungary: The Bridges Organization, 135-142.
Bonner, Jay, 2003, "Three Traditions of Self-Similarity in Fourteenth and Fifteenth Century Islamic Geometric Ornamen", Bridges conference proceedings, Granada, Spain: The Bridges Organization.
Bonner, Jay, 2012, "Islamic Geometric Patterns: Their Historical Development and Traditional Metods of Derivation", Springer, Velarge.
Bourgoin, J, 1973, Arabic Geometrical Pattern and Design. Dover Publications.
Grunbaum, Branko , and G. C. Shephard, 1992, "Interlace patterns in islamic and moorish art", Leonardo: 331-339
Hankin, E. Hanbury, 1925, "Examples of methods of drawing geometrical arabesque pattern" The Mathematical Gazette: 371-373
Hankin, E. Hanbury, 1934, "Some difficult Saracenic designs II" The Mathematical Gazette: 165-168
Hankin, E. Hanbury, 1936, "Some difficult Saracenic designs III" The Mathematical Gazette: 318-319
Hankin, E. Hanbury, 1925, The Drawing of Geometric Patterns in Saracenic Art, Vol. 15 of Memoirs of the Archaeological Society of India. Government of India.
Kaplan, Craig S., 2000, "Computer Generated Islamic Star Patterns", Bridges conference proceedings. Winfield, Kansas, USA: The Bridges Organization:105-112
Kaplan, Craig S, 2005, "Islamic Star Patterns from Polygons in Contact", Proceedings of the Graphics Interface Conference, Victoria, British Columbia, Canada: Canadian Human-Computer Communications Society, 177-185.
Kaplan, Craig S., David H. Salsin, 2004, "Islamic Star Patterns in Absolute Geometric", Transactions on Graphics (TOG), no.23, Issue, 2 : 97–119.
Lee, A.J. 1987, "Islamic star patterns", Muqarnas, 197-182 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,076 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,215 |
||