ارزیابی وضعیت انتشارات علمی ایران بر مبنای نقشۀ جامع علمی کشور | ||
پژوهش نامه علم سنجی | ||
مقاله 12، دوره 6، (شماره ا، بهار و تابستان) - شماره پیاپی 11، فروردین 1399، صفحه 213-236 اصل مقاله (1.04 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22070/rsci.2019.4529.1300 | ||
نویسندگان | ||
المیرا جنوی* 1؛ شیما مرادی2؛ مهدی پاکزاد3 | ||
1استادیارگروه علم سنجی،مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور | ||
2استادیارگروه علم سنجی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور | ||
3کارشناسی ارشد علم سنجی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور | ||
چکیده | ||
هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی وضعیت انتشارات علمی ایران با تأکید بر شاخصهای مطرحشده در نقشۀ جامع علمی کشور در بازه زمانی 5 ساله 1392 تا 1396 میباشد. روششناسی: روش پژوهش توصیفی-تحلیلی با رویکرد سیاست-پژوهی است که با استفاده از ابزارهای علمسنجی انجام شده است. دادههای مربوط به شاخصهای هشتگانه انتشارات علمی مندرج در نقشۀ جامع علمی کشور از پایگاههای اطلاعاتی مرتبط برای بازۀ 5 ساله استخراج و مورد بررسی قرار گرفتند. یافتهها: وضعیت ایران در شاخصهای کمّی مانند «تعداد مقالات در هر میلیون نفر از جمعیت»، «نسبت فارغالتحصیلان دانشگاهی و حوزوی به مقالات نمایهسازیشده در نمایههای بینالمللی» و «نسبت مقالات نمایهسازیشده در سطح بینالمللی به تعداد اعضای هیئت علمی» روند صعودی قابل قبولی داشته و امکان تحقق این شاخصها با توجه به کمیت مطلوبشان برای سال 1404 دور از انتظار نیست. در مورد شاخصهای کیفی مانند «میزان استنادات در واحد انتشارات»، با وجود سیر صعودی در سالیان اخیر، مقدار بهدستآمده با میزان هدفگذاری برای این شاخص در 1404 فاصله زیادی دارد. نتیجهگیری: آییننامه «نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور» که با هدف ارزیابی شاخصهای نقشۀ جامع علمی کشور ارائه شده است، ابزار مناسبی برای سنجش شاخصهای نقشۀ جامع علمی کشور نیست و نیاز به بازنگری در شاخصهای نظام پایش احساس میشود | ||
کلیدواژهها | ||
نظام پایش و ارزیابی علم؛ فناوری و نوآوری کشور؛ ارزیابی انتشارات علمی ایران؛ نقشۀ جامع علمی کشور؛ سیاستپژوهی؛ علمسنجی | ||
مراجع | ||
احسانی، وحید؛ اعظمی، موسی؛ نجفی، محمدباقر؛ سهیلی، فرامرز (1396). قابلیت اثرگذاری پژوهشهای علمی ایران بر اساس کیفیت بروندادهای آنها. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(3)، 63۱-۶۶۰. اخوتی، مریم؛ بذرافشان، اعظم؛ زارع، مرتضی؛ عبداللهی، لیلا؛ بذرافشان، ملیحهسادات (1394). سهم دانشگاه علوم پزشکی کرمان در تولیدات علمی پایگاه استنادی علوم. نشریه علمی پژوهشی گامهای توسعه در آموزش پزشکی، 12(4)، 60۶-617. بیانات مقام معظم رهبری (1385). بیانات در دیدار دانشگاهیان سمنان. http://farsi.khamenei.ir/speech- content?id=3362 (دسترسی در 10/08/1397). پاکزاد، مهدی؛ مرادی، شیما؛ جنوی، المیرا (1397). پایش و ارزیابی بخشهای آموزش، پژوهش و فناوری کشور، طرح پژوهشی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. گلمغانیزاده اصل، صغری؛ امانی، مجتبی؛ محمدنیا، علیرضا (1394). تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل در بانک اطلاعاتیScopus . مدیریت اطلاعات سلامت، 12(6)، 748- 754. دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (1397). آییننامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور. در قوانین، آییننامهها و دستورالعملهای اجرایی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری. 165-210. تهران: دبیرخانه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری. رسولآبادی، مسعود؛ خضری، ادیب؛ حیدری، عطاءالله (1391) . وضعیت برونداد علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بر اساس شاخصهای علمسنجی تا پایان سال 2011 میلادی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 17(2)، ۱-۱۴. ریاحی، عارف؛ صیامیان، حسن؛ زارع، امین؛ یمین فیروز، موسی (1393). ترسیم نقشۀ تولیدات علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس طی سالهای 2013-1992. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 24(122)، 39۵-۴۰۰. سلیمی، محمدحسین؛ منطقی، منوچهر (1378). نقش فناوری درونزا در توسعه همکاریهای دولت، دانشگاه و صنعت. مجله علمی پژوهشی شریف، 15(17)، 28-34. سیویلیکا (1397). مرجع دانش. https://www.civilica.com. (دسترسی در 10/07/1397). شورای عالی انقلاب فرهنگی. 1390. سند نقشۀ جامع علمی کشور. http://www.sccr.ir/pages/simpleView.aspx?provID=1735 (دسترسی در 10/07/1397). قانع، محمدرضا؛ کیومرثی، سمیرا (1397). چهار دهه فعالیت علمی ایران از منظر مقالات همایشها، مقالات پراستناد و داغ و مقالات دسترسی آزاد با نگاهی به قانون برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی کشور. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. ۱۳۹۷; ۳۴ (۱): ۲۷-۵۶ مرکز آمار ایران (1397). درگاه ملی آمار. https://www.amar.org.ir. (دسترسی در 10/07/1397). مجلس شورای اسلامی (1396). قانون برنامه 5 ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (1396-1400). روزنامه رسمی، 20995. محمدبیگی، ابوالفضل؛ محمدصالحی، نرگس؛ حضوری، محمد؛ ارسنگ جنگ، شهرام؛ خالقی، نرگس (1394). تحلیل استنادی مدارک علمی دانشگاه علوم پزشکی قم با روشهای علمستا جولای 2014. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 9(1)، 6۶-74. مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور (1398). http://nrisp.ac.ir/ مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی (1397). آمار آموزش عالی. http://irphe.ac.ir/content/1355/. (دسترسی در 10/07/1397). نامداریان، لیلا؛ کلانتری، نادیا؛ علیدوستی، سیروس (1396). ارزیابی علم، فناوری و نوآوری: مروری بر شاخصها و سازمانهای فعال این حوزه. تهران: پژوهشگاه علوم و فنون اطلاعات ایران، چاپار. نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1394). آشنایی با علمسنجی (مبانی، مفاهیم، روابط و ریشهها)، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، دانشگاه شاهد، مرکز چاپ و انتشارات. Cavacini, A. (2016). Recent trends in Middle Eastern scientific production. Scientometrics, 109(1), 423–432. https://doi.org/10.1007/s11192-016-1932-3 InCites ESI Help (n.d). Cites per document. http://ipscience-help.thomsonreuters.com/incitesLiveESI/4226-TRS.html. (Accessed 21 Oct. 2018)Clarivate Analytics. 2019. InCites Essential Science Indicators. https://jcr-incites-thomsonreuters-com.ezproxy.mdx.ac.uk/JCRJournalHomeAction.action. (Accessed 10 Feb. 2019). Clarivate Analytics (2018). Journal Citation report. https://jcr-incites-thomsonreuters-com.ezproxy.mdx.ac.uk/JCRJournalHomeAction.action. (Accessed 10 Oct. 2018). Clarivate Analytics (2018). Web of Science Core Collection. https://jcr-incites-thomsonreuters-com.ezproxy.mdx.ac.uk/JCRJournalHomeAction.action. (Accessed 10 Oct. 2018). Gul, S., Nisa, N. T., Shah, T. A., Gupta, S., Jan, A., & Ahmad, S. (2015). Middle East: research productivity and performance across nations. Scientometrics, 105(2), 1157–1166. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1722-3. Moed, H. F. (2016). Iran’s scientific dominance and the emergence of South-East Asian countries as scientific collaborators in the Persian Gulf Region. Scientometrics, 118(1), 305-314. https://doi.org/10.1007/s11192-016-1946-x. Sarwar, R., & Hassan, S.-U. (2015). A bibliometric assessment of scientific productivity and international collaboration of the Islamic World in science and technology (S&T) areas. Scientometrics, 105(2), 1059–1077. https://doi.org/10.1007/s11192-015-1718-z. Elsevier B.V. (2018). Scopus. https://www.scopus.com. (Accessed 20 Oct. 2018). SCImago.2018. SCImago Journal & Country Rank. http://www.scimagojr.com. (Accessed 20 Oct. 2018). Starovoytova, D. (2017). Research-Productivity at Engineering-School: Number of Publications per Faculty-Member. Journal of Education and Practice، 8(31). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 889 |